صفر تا صد کاشت زعفران گلخانه ای + نیاز های محیطی زعفران

آموزش کشت زعفران به روش حرفه ای و نوین، سالهاست که مدنظر بسیاری از تولید کنندگان قرار دارد، از این رو در این مقاله از سری مقالات سایت پرشیالرن به روش حرفه ای کاشت زعفران گلخانه ای، کوددهی و آبیاری زعفران و همچنین مبارزه با آفات آن می پردازیم، تا پایان همراه ما باشید.

صفر تا صد کاشت زعفران گلخانه ای

اولین قدم در آموزش صفر تا صد کاشت زعفران گلخانه ای، نوع و ساختار گلخانه زعفران می باشد به طوری که ساختار گلخانه باید به نحوی باشد که از نفوذ نور خورشید به داخل گلخانه جلوگیری کند و با توجه به این نکته، حتی می توان از محل هایی که در آن قبلا پرورش مرغ، پرورش دام و تولید قارچ بوده، استفاده کرد.

از سویی دیگر سوای آنچه که اشاره شد می توان از گلخانه هایی با پوشش پلاستیکی جهت پرورش زعفران استفاده نمود ولیکن باید توسط پوشش هایی مانند شید گلخانه، از ورود مستقیم نور آفتاب به داخل گلخانه جلوگیری کرد.

گلخانه زعفران باید دارای چند پنجره که توانایی تامین مقدار نور مناسب (نور حداقلی) زعفران را دارند، باشد و در صورتی که تمایل دارید برای کاشت زعفران گلخانه احداث کنید، بهتر است ساختار گلخانه زعفران هندسی و به شکل طولی ساخته شده و سازه بنای آن به صورت شرقی غربی باشد و از طرفی پنجره های گلخانه، به سمت شمال و جنوب طراحی شود.

در قدم دوم، نوبت به تهیه طبق و قفسه جهت بستر سازی کاشت و پرورش زعفران می رسد، به طوری که برای تهیه قفس ها می توان از چوب یا فلز استفاده کرد ولی آنچه که در ساخت قفس حائز اهمیت است آن بوده که قفس ها محلی هستند تا تنها طبق ها روی آنها قرار بگیرند، در نتیجه می توان گفت آنچه که اهمیت دارد هزینه کم و تولید با کیفیت، جهت فروش بیشتر است و نه زیبایی و دیزاین قفس ها (به عبارتی ساخت قفس با هزینه بسیار کم).

برای رسیدن به بالاترین راندمان کشت زعفران بهتر است طول قفس 230 سانتی متر، ارتفاع آن 40 سانتی متر و عرض آن 50 سانتی متر باشد و پایه های قفس جهت قرار گیری بر روی زمین، 15 سانتی متر دارای ارتفاع باشد.

در راستای طبق قفسه باید عرض کنم که طبق ها را می توان از دو نوع چوبی و پلاستیکی تهیه کرد و توصیه می کنم در این مرحله از طبق های چوبی استفاده شود زیرا طبق های چوبی دارای دوام بالاتری نسبت به طبق های پلاستیکی هستند و برای سال ها می توان از آنها استفاده کرد.

طبق چوبی باید در ابعاد 1 در 70 سانتی متر ساخته شود و ارتفاع آن باید چیزی در حدود 5 الی 7 سانتی متر باشد.

به علت گردش هوا، رطوبت و دیگر فاکتور ها در کاشت زعفران گلخانه ای بهتر است این چوب ها با فاصله نیم متری از هم در کف طبق ها جای گذاری شوند و در این حالت عمق طبق می تواند بین 3 تا 5 سانتی متر باشد.

در صورتی که تمایل دارد از طبق پلاستیکی استفاده کنید، بهترین گزینه جهت استفاده جعبه های پلاستیکی میوه می باشد.

تجهیزات مورد نیاز گلخانه زعفران

تجهیزات مورد نیاز گلخانه زعفران باید شامل سیستم سرمایشی (فن و پد، کولر) و سیستم گرمایشی (هیتر و بخاری) و تامین کننده رطوبت (فوگر) باشد و عوامل گفته شده از الزامات گلخانه زعفران هستند.

به طور مثال در آموزش صفر تا صد کاشت زعفران گلخانه ای باید خدمت شما عزیزان عرض کنم که وجود و تعداد تجهیزات بسته به نقاط مختلف کشور متفاوت است، زیرا هر نقطه از کشور عزیزمان دارای یک نوع آب و هوا مختلف بوده و برای استقرار و تهیه تجهیزات باید بسته به نوع آب و هوا هر منطقه اقدام به عمل کرد.

در ادامه مقاله به نکاتی اشاره خواهم کرد که میزان تهیه تجهیزات برای کشت گلخانه ای زعفران برای شما عزیزان مشخص شود.

بهترین زمان خرید پیاز زعفران جهت پرورش گلخانه ای

پیاز زعفران رکن اصلی کاشت گلخانه ای زعفران است و برای خرید آن باید در خرداد ماه اقدام کرد، زیرا در ماه خرداد پیاز زعفران به خواب عمیقی رفته و لذا این موقع بهترین زمان برای حمل و نقل و جا به جایی پیاز زعفران است.

بسیاری از زعفران کاران سنتی به اشتباه جدا سازی و حمل نقل پیاز زعفران را در فصل تابستان و در ماه تیر انجام می دهند و علت اشتباه بودن این عمل آن است که پیاز زعفران در تیر ماه به ظاهر در خواب است و این زمان دقیقا زمانی است که پیاز در مرحله بارداری قرار می گیرد، که به این مرحله گل انگیزی گیاه گفته می شود.

جدا سازی و حمل و نقل پیاز در تیر ماه به پیاز شوک وارد کرده و همین امر سبب می شود پیاز گلدهی و یا تولید گل نداشته باشد و این خود دلیلی بر پایین آمدن راندمان کشت در بحث صفر تا صد کاشت زعفران گلخانه ای است و تولید کننده متحمل ضرر سنگین اقتصادی می شود.

نکات مهم خرید پیاز زعفران

• پیاز خریداری شده باید عاری از آفات و بیماری ها باشد.
• قارچ و کنه از جمله آفات شایع در کشت زعفران هستند، در نتیجه پیاز تهیه شده باید عاری از موارد گفته شده باشد.
• پیاز گیاه جهت کاشت گلخانه ای باید بالای 15 تا 20 گرم وزن داشته باشد و از خرید پیاز هایی که وزن آنها کمتر از 10 گرم می باشد، اجتناب نمایید زیرا توانایی گلدهی در آنها بسیار پایین است.

پس از تهیه پیاز در خرداد ماه، باید پیاز را نقره داغ کرد.

نقره داغ کردن پیاز در آموزش صفر تا صد کاشت زعفران گلخانه ای عبارت است از حذف لایه های اضافی بر روی پیاز ( مثل خاک اضافی) و تنها باید یک لایه کوچک بر روی پیاز زعفران باقی بماند.

پس از حذف پیاز های خراب و نقره داغ کردن سایز پیازها، باید آنها ها در جعبه های پلاستیکی قرار داده و تا زمانی که می بایست به گلخانه زعفران منتقل شوند، در مکانی که دارای 25 درجه حرارت و رطوبت 40_55 درصدی است نگهداری نمود.

زمان انتقال پیاز زعفران به گلخانه

پس از طی شدن مراحل قبلی در آموزش صفر تا صد کاشت زعفران گلخانه ای، حال زمان آن فرا رسیده است که پیاز ها را به گلخانه جهت کشت و پرورش منتقل کنیم.

قبل از انتقال پیازها باید از این نکته اطمینان حاصل نماییم که محیط، سازه های گلخانه و خود پیاز ها ضد عفونی شده باشند.

برای ضد عفونی کردن سازه ها و محیط گلخانه زعفران می توان از انواع ضد قارچ ها برای ضد عفونی کردن آنها استفاده کرد.

برای ضد عفونی کردن پیاز زعفران باید از دو بشکه محلول دار استفاده کرد به طوری که یک بشکه حاوی مواد کنه کش ( کنه کش اومایت) و دیگری حاوی محلوص ضد قارچ ( تیوفانات ) باشد.

روش ضد عفونی کردن به این گونه است که در مرحله ی اول باید پیاز ها به مدت 5 دقیقه در بشکه کنه کش باشند و سپس مجددا 5 دقیقه به بشکه ضد قارچ جهت ضد عفونی شدن منتقل شوند.

پس از عبور از مراحل ضد عفونی، باید پیاز ها را به طبق هایی که از قبل آماده سازی شده، منتقل کرد به طوری که جای گذاری پیاز ها باید به نحوی باشد که سر پیاز زعفران به سمت بالا و بدون فاصله از هم باشد.

لازم به ذکر است پس از قرار گیری پیاز ها در طبق، می بایست دما 23 الی 25 درجه سانتی گراد و رطوبت بین 75 تا 85 درصد بوده و از ورود نور خورشید به داخل گلخانه زعفران جلوگیری شود (محیط باید کاملا تاریک باشد).

خاطر نشان می کنم به هیچ وجه پس از قرار گیری پیاز ها بر روی طبق، پیاز هیچگونه تماسی با آب یا پودر آب (فوگر) نداشته باشد زیرا این امر سبب تحریک ریشه دهی و تولید ریشه در پیاز شده و از توان و نیروی پیاز زعفران کاسته می شود.

پس از عبور از مراحل قبلی در شهریور ماه و یا اوایل مهر ماه پیاز های زعفران شروع به جوانه زنی می کنند که حتما در این مرحله لازم است که رطوبت در این مرحله روی 85% حفظ شود و دمای محیط 20 تا 23 درجه سانتی گراد باشد و همان طور که در بحث تجهیزات مورد نیاز گلخانه زعفران به آن اشاره کردم، تجهیزات و امکانات گلخانه زعفران باید به گونه باشد که در هر منطقه جغرافیایی بر اساس نیاز های محیطی زعفران، تامین کننده آن باشد.

به طور مثال قطعا در محلی که دارای آب و هوای گرم است میزان تعداد خرید فن و متراژ پد، جهت تامین هوای خنک بالا تر است.

در مهر ماه در کنار جوانه های اصلی پیاز که به آن لوله های گلده گفته می شود، جوانه های فرعی شروع به رشد می کنند و لازم است اقدام به حذف جوانه های فرعی کنیم، زیرا جوانه های جانبی پیاز زعفران گلدهی نداشته و سبب اتلاف انرژی پیاز شده و نتیجه آن، کاهش کیفیت زعفران تولیدی است.

البته لازم به ذکر است دلیل اصلی حذف جوانه های فرعی در پیاز زعفران، پرورش پیاز درشت تر برای سال بعد کشت و کار می باشد.

آبان ماه و آموزش صفر تا صد کاشت زعفران گلخانه ای

پس از طی شدن مهر ماه در گلخانه زعفران، اواسط آبان ماه زمان گلدهی پیاز زعفران فرا می رسد.

در این مرحله لوله های گلده ( ساقه اصلی از جوانه اصلی) 10 الی 15 سانتی متر ارتفاع خواهند داشت، در نتیجه با افزایش رشد گیاه باید روشنایی گلخانه زعفران به مدت 4 روز افزایش یابد و دمای آن 15 درجه سانتی گراد و رطوبت بین 85 تا 90 درصد باشد.

گلدهی پیاز زعفران در آموزش صفر تا صد کاشت زعفران گلخانه ای، بین 15 تا 20 روز طول خواهد کشید که لازم است در این مرجله هر روز گلها چیده و پاکسازی شوند.

روش پاکسازی پس از گلدهی زعفران

پاکسازی پیاز در کشت گلخانه ای زعفران به چندین صورت انجام می پذیرد که بالاترین قیمت، مربوط به پاکسازی به روش سرگل زعفران می باشد که اشاره ای مختصر به آن در مقاله ی کاشت زعفران در گلدان داشتیم..

پس از برداشت گلها، باید از داخل گل زعفران کلاله های قرمز رنگ جدا شده و به روش های متفاوت پاکسازی، تمیز شده و روانه بازار فروش شود که بهترین روش پاکسازی آن پر کردن گل است.

پس از جوانه سازی کلاله ها، توسط روش های متفاوت باید گل زعفران خشک شود.

کلاله های موجود را می توان با دستگاه های خشک کن در اتاقی کاملا تاریک یا دمای محیطی (40 تا 50 درجه) خشک کرد

سپس پس از عبور از این مرحله در آموزش صفر تا صد کاشت زعفران گلخانه ای، باید کلاله ها در ظروف تیره در مکان های نسبتا خنک، نگهداری شوند.

برای آشنایی بیشتر با خواص بی نظیر زعفران می توانید مقاله های خواص زعفران برای قلب و مغز و همچنین زعفران و کیسه صفرا را مطالعه نمایید.

بازگشت پیاز زعفران به خاک

ترکیب خاک مورد نظر برای بازگشت پیاز زعفران به خاک باید شنی رسی باشد (مانند شرایط کاشت زعفران در باغچه) و مساحت مورد نظر برای هر پیاز باید 10 متر مربع در نظر گرفته شود. لازم به ذکر است انجام کارشناسی خاک توسط سازمان های مرتبط الزامی است.

برای آماده سازی زمین باید در فصل تابستان و در تیر ماه، زمین را شخم عمیق زد و پس از گلدهی پیاز زعفران در اواخر آبان ماه، باید زمین را توسط کود حیوانی _ گاوی به شکل پوسیده به اندازه 50 تن غنی نمود.

سپس به اندازه 250 کیلوگرم از کود های پتاسه و فسفاته و گوگرد (75% بنتونیت دار) در صورت نبود این عناصر در کارشناسی خاک، در زمین بخش کرده و به اندازه 25 سانتی متر خاک را شخم و دیسک زد ( کود بر اساس هکتار محاسبه شده است).

پس از آماده شدن زمین، زمان کاشت پیاز زعفران در دل خاک فرا می رسد و توصیه می شود در مناطق پر باران پیاز زعفران در زمین های شیب دار کشت شود و در زمین های صاف با ایجاد شیار های 15 سانتی متر و با فاصله 10 سانتی متر، ایجاد شیار شده و پیاز زعفران به شکل ردیفی با فاصله 5 سانتی متر از هم کاشته شوند.

در آموزش صفر تا صد کاشت زعفران گلخانه ای، اگر کاشت پیاز زعفران در خاک مناطق سردسیر انجام می شود، بهتر است کمی عمق کاشت بیشتر شده تا پیاز از آسیب سرما در امان بماند.

کود دهی و آبیاری زعفران (برنامه کوددهی زعفران)

پس از کاشت پیاز زعفران در زمین، زمان کود دهی و آبیاری زعفران فرا می رسد و بلافاصله بعد از کاشت توصیه می شود دو لیتر تراماک، پنجاه کیلو اوره، 25 کیلو نواتک سه هجده، بیست کیلو سولوپتاس و 10 کیلو هیومکس به خاک اضافه شود.

برای کود دهی و آبیاری زعفران در ماه های دی تا بهمن باید باید به مقدار یک کیلو پودر هیومکس و 25 کیلو نواتک 14/48 به خاک جهت تغذیه پیاز اضافه گردد.

برای صفر تا صد کاشت زعفران گلخانه ای، آبیاری زعفران دراسفند ماه برای مناطق پر باران الزامی نیست و در سایر مناطق توصیه می شود جهت حفظ رطوبت خاک و درشت تر شدن پیاز دختر، آب خالی به بستر کشت زعفران اضافه شود.

اخرین کود دهی و آبیاری زعفران در ماه اردیبهشت صورت می گیرد که به آن زردآب گفته می شود.

این آبیاری دقیقا در مرحله ای انجام می شود که برگ های زعفران شروع به زرد شدن می کنند.

2 نکته مهم کود دهی و آبیاری زعفران

همان طور که اشاره شد باید آخرین کود دهی و آبیاری زعفران در اردیبهشت ماه و قبل از زرد شدن برگها صورت بگیرد، در صورتی که محل کاشت پیاز زعفران پر باران است، نیازی به انجام مرحله ی زردآب نیست.

در مناطق سردسیری آبیاری زعفران باید در زمانی انجام شود که به شکل قابل توجهی سرد نیست تا از یخ زدگی آب جلوگیری کرد.

اهمیت محلول پاشی در کود دهی و آبیاری زعفران

با توجه به این موضوع که در بهمن ماه پیاز زعفران ریشه خود را از دست می دهد، عملا آبیاری زعفران اهمیت ویژه ای ندارد و گیاه باید عناصر غذایی مورد نیاز خود را از طریق محلول پاشی (جذب برگی) به درست بیاورد.

محلول پاشی باید زمانی که دمای هوا بالای 10 درجه بوده و منطقه کاشت 24 ساعت قبل بارندگی نداشته، صورت بگیرد به طوری که شبنم صبحگاهی بر روی برگ گیاه وجود نداشته باشد (10 صبح تا 2 بعد از ظهر).

آب مصرفی جهت محلول پاشی در حوزه کود دهی و آبیاری زعفران باید زلال و عاری از هرگونه بیماری و باکتری باشد.

اولین زمان محلول پاشی (کود دهی زعفران) اواخر بهمن ماه می باشد به طوری که باید 1/5 لیتر فسگارد به همراه 2 لیتر تماراک ترکیب شده و روی برگهای گیاه محلول پاشی شود.

دومین قدم برای محلول پاشی گیاه نیمه اول اسفند ماه است، به طوری که باید در این مرحله 0/5 کیو بیومین به همراه 1/5 لیتر بازفولیر اکتیو ترکیب شده و محلول پاشی شود.

سومین قدم محلول پاشی گیاه (کود دهی زعفران) ترکیب 1 لیتر فسگارد، نیم کیلو بیومین و 1 لیتر بازفولیر می باشد که در اوایل فروردین بر روی برگ گیه زعفران محلول پاشی می شود.

در هنگام اجرای برنامه کود دهی زعفران باید زمین عاری از هرگونه علف هرز باشد، زیرا علف هرز سبب رقابت نوری و غذایی با گیاه زعفران شده و این رقابت در نهایت موجب کاهش کیفیت محصول می شود.

پس از عبور از مرحله کود دهی و آبیاری زعفران و زرد شدن برگها در آموزش صفر تا صد کاشت زعفران گلخانه ای، پیاز زعفران به خواب عمیقی در ماه خرداد فرو رفته و آهسته آهسته آماده جدا سازی از زمین و ورود به گلخانه می شود.

نگاهی دیگر به کود دهی و آبیاری زعفران

در صورتی که کاشت پیاز زعفران در خاک و فضای باز انجام نمی شود، بهتر است سبد هایی با ارتفاع 25 الی 30 سانتی متر تهیه شده و در ابتدا به اندازه 10 سانتی متر در سبد های گفته شده خاک ریخته و پس از قرار دادن پیاز زعفران بر روی خاک، ما بقی خاک به سبد اضافه شود.

در این حالت از تغذیه پیاز زعفران، کود دهی و آبیاری زعفران بایستی هر 20 روز انجام شود و سیستم کود دهی زعفران به روال فضای باز با رعایت دز مناسب و توصیه تولید کننده انجام شود.

آفات زعفران

با توجه به تغذیه پیاز زعفران در فضای پیاز، همواره گیاه مورد تهدید آفات و بیماری ها قرار دارد، از این رو در ابتدا به آفات جویدنی زعفران می پردازم:

جوندگان: جوجه تیغی، موش حقیقی و موش کور

روش های مبارزه با آفات جویدنی زعفران

شکار جوندگان: ایجاد کردن موانع، همانند توری مرغی، استفاده از طعمه جهت مسموم کردن آنها (همانند آغشته کردن تخم کدو با فسفر دوزنگ برای از بین بردن جوجه تیغی)، استفاده از قرص های فستوکین و سموم گاری.

کنه زعفران: هجوم کنه در حوزه آفات زعفران در مزارعی که طولانی مدت کشت زعفران داشته اند و یا مزارعی که اصول کشت را رعایت نمی کنند، اتفاق می افتد.

از این رو کنه سبب آسیب به قسمت های سالم گیاه زعفران می شود زیرا کنه ها، بنه های سالم زعفران را مورد هجوم قرار داده و با ایجاد تونل در داخل بنه ها رشد و تولید مثل می کنند.

بنابراین توصیه می شود در آموزش صفر تا صد کاشت زعفران گلخانه ای، در فصل تابستان از آبیاری و کود دهی زعفران خودداری شده و هر دو سال یک بار به اندازه یک الی دو سانتی متر به محل تغذیه پیاز زعفران، خاک اضافه شود.

در صورتی که تا به حال تجربه پرورش و نگهداری زعفران را داشته اید، در صورت تمایل می توانید تجربیات خودتان را با ما به اشتراک بگذارید.

جهت پرسش در ارتباط با مسائل پرورش و کاشت زعفران می توانید در همین بخش از طریق کامنت با ما در ارتباط باشید.