در این مقاله از سری مقالات سایت پرشیالرن به معرفی خصوصیات ظاهری گیاه جهت پرورش گل نرگس و همچنین نکات مهم خرید پیاز می پردازیم به طوری که با ظاهر گیاه کاملا آشنا شوید و بتوانید با خرید پیاز مناسب برای سال های متمادی گیاه را پرورش داده و از آن لذت ببرید، تا پایان مقاله همراه ما باشید.
گل نرگس از خانواده نرگسیان و جنس Narcissus است و این جنس دارای بیش از 140 رقم و 64 گونه می باشد. نرگس ها از گل های چند ساله بوده که پیاز آنها از نوع پوشش دار می باشد.
خصوصیات گیاه شناسی گل نرگس
نام فارسی: نرگس
نام انگلیسی: Daffodil
نام علمی: Narcissus
راسته: Asparagales
تیره یا خانواده: Amarillidaceae
نام های دیگر: دافودیل، Wild jonquil
به عبارتی می توان گفت پیاز پوشش دار گل نرگس برای چندین سال توانایی تولید گل داشته و گل آن ( به لحاظ اندازه غنچه) همه ساله به لحاظ اندازه بزرگتر می گردد.
به لحاظ رنگبندی، انواع گل نرگس به رنگ های نارنجی، زرد، سفید، کم پر و پُر پر موجود هستند.
نرگس ها دارای اندازه های متفاوتی هستند که نوع اصلی آن در ایران نرگس شهلا نام داشته و در شیراز داخل گلخانه کاشت می شود. از سویی دیگر نوع شناخته شده ی آن، نرگس شیراز نام داشته که در اکثر اوقات در باغچه کشت شده و عطر بسیار دلنشینی دارد.
نرگس ها شاید بی دردسر ترین و مطمئن ترین روش پرورش را در میان خانواده تمام گل ها در آموزش گلکاری دارند و برای افرادی که آنچنان با اصول باغبانی آشنا نیستند با توجه به خصوصیات گیاه شناسی گل نرگس، کشت آن توصیه می شود.
محبوب ترین واریته گل نرگس در ایران، نرگس شهلا می باشد با این حال واریته های دیگری نیز مانند نرگس پنجه گربه ای، هزار پر، پر پر، مسکین و صد البته نرگس شیراز نیز در کشور ایران پرورش داده می شود.
نرگس شیراز Tazetta، شاخه بریده بوده و همچنین دارای گل های معطری نیز می باشد به طوری روی هر ساقه چندین گل داشته و از فصل پاییز تا بهار در بعضی از مناطق گلدهی دارد.
در پرورش گل نرگس از گلهای پیازدار بعضی از واریته ها می توان گفت از مقاومت بالایی برخوردار نبوده و باید در گلخانه ای که می توان در آن شرایط سرد را فراهم نمود کاشت شوند.
پیاز گل نرگس
پرورش گل نرگس در درجه اول با اندازه پیازهای گل دهنده ارتباط دارد.
در فصل پاییز پیاز دارای صفحه قاعده است، صفحاتی که دارای ریشه های نا به جا و اندام های ذخیره ای (فلس ها)، در اطراف جوانه با برگ های جدید و گل آذین قرار دارند.
توده بارز پیازها دارای شکل های پیوسته ای از پیازهای کوچک، گرد با یک گردن (تک قلو) تا دو گردن (دو قلو)، یا چند گردن (چند قلو) در پیازهای بزرگ هستند.
به علاوه اینکه آنهایی که کوچکترند و به پیاز مادری چسبیده اند و یا پاجوش هستند، تا چند سال که اندازه پیاز گل نرگس به حد کافی بزرگ نشود فاقد گلدهی هستند.
در صورتی که تمایل دارید تا با روش های تکثیر گیاه بیشتر آشنا شوید می توانید مقاله ی تکثیر گل نرگس را در سایت پرشیالرن مطالعه نمایید.
فلس ها هم شامل فلس های حقیقی و هم برگهای قاعده ای است.
برگ های قاعده ای نوک ضخیم تری داشته و اثر مشخصی در کنار پهنک برگ دارند. در مقطع عرضی پیازها، فلس ها و بیشتر برگ های قاعده ای به صورت چرخشی با حاشیه نوک دار است و فقط بخشی از ساقه گل را در بر می گیرد.
اجزای هر واحد پیاز همراه با رشد واحد های جوانتر داخلی مرتبا به طرف خارج فشرده می شود و پیاز نازک و تخلیه می شود.
پس از گذشت چهار سال از کاشت گل نرگس و شروع تشکیل پیازها، آنها دارای پوسته ای خشک می شوند و به عبارتی تونیک دار شده که به تدریج از بین می روند.
تمام واحدهای پیاز در یک زمان قابل تشخیص نیستند زیرا در ابتدا اغلب آنها نازک و کاغذی بوده و از روی فلس های پیاز یا برگهای قاعده ای تا زمانی که 4 سال از شروع تشکیل پیاز گذشته باشد، قابل تشخیص نمی باشند.
تولید تجاری گونه های نرگس کم و محدود به پرورش دهندگان ویژه است اما پیازهای گونه های زیادی از کشورهای پرتغال، اسپانیا، ترکیه، بلژیک، مالت و استرالیا صادر می شود.
لازم به ذکر است در پرورش گل نرگس پیاز و برگ های گیاه مقداری دارای کریستال های سمی هستند که تنها حشرات توانسته بدون آنکه به آن خسارتی وارد کنند از آن مصرف کنند. با این حال سوای حشرات، برخی از جانوران نیز ممکن است آنها را از زیر خاک بیرون آورده و از آن تغذیه کنند.
محیط (دور کمر) پیازها اغلب بالای 10 سانتی متر است و هرچه بزرگتر باشد گل بهتری خواهیم داشت.
نکات مهم خرید پیاز گیاه برای پرورش گل نرگس
برای خرید پیاز گل نرگس می توان گفت که پیاز باید محکم باشد و آثار خرابی بر روی آن مشاهده نشود.
گاهی اوقات پیش آمده که برخی افراد در هنگام خرید پیاز نرگس با پیازهایی مواجه شدند که در سطح بالایی آنها دو شاخه وجود داشته که این بدان معنی است از هر شاخه یک ساقه رشد کرده و دو گل نرگس تولید می شود.
پیازهای دو شاخه قدرت گلدهی بالاتری داشته و برای کاشت در فضای باغچه و یا باغ مناسب تر هستند.
ریشه گیاه و پرورش گل نرگس
رشد ریشه گل نرگس در طی انبارداری می تواند باعث صدمه در هنگام کاشت شود و این حالت با کنترل رطوبت در میزان پایین پیشگیری می شود.
ریشه های دوره ای پیازها در یک دوره خیلی کوتاه به طور همزمان رشد می کنند بنابراین صدمه به آنها غیر قابل جبران در بحث پرورش گل نرگس می باشد.
اگر ریشه ها قطع شوند، ریشه های جدید از صفحه قاعده ای توسعه می یابند و به این صورت نیست که ریشه های ثانویه از ریشه های اولیه تولید شوند.
برگ گل نرگس
برگ گل نرگس، دراز نخی و کشیده با رنگ سبز تیره، که زیر برف هم رشد می کند. شروع رشد برگ ها از سطح ریشه بوده که در زمان گلدهی از بین برگ ها ساقه گل دهنده به وجود می آید.
ساقه گل نرگس
در پرورش گل نرگس، ساقه به صورت بلند و کشیده مانند نی توخالی است.
برگ ها در پایین ساقه قرار گرفته که پس از سبز شدن به طرف بالا رشد پیدا می کنند. در بالای ساقه، گل ها قرار دارند که در سر هر ساقه یک یا چندین غنچه تولید می شود.
بعد از گلدهی بهتر است ساقه گل دهنده قطع گردد تا بر کیفیت پیازها افزوده گردد.
شکل ظاهری گل گیاه در انتهای دوره رشد گل نرگس
نرگس های بیشتر با گل دهی بهاره و رویش سینانتوس همراه هستند اما بعضی از مواقع در پاییز و زمستان گل دهی دارند و از جمله ی آنها می توان به واریته های N.humilis، N.serotinus و Viridiflorus اشاره نمود.
گیاه در انتهای پرورش گل نرگس معمولا دارای 6 گلبرگ به رنگ سفید ( سه کاسبرگ تغییر شکل یافته و 3 گلبرگ) در اطراف و 3 گلبرگ زرد در وسط غنچه دارد که شکل آن تاج فنجانی یا شیپوری است و از نظر ظاهر و طول تاج گل نسبت به گل پوش های بیرونی اش و تعداد گل در هر شاخه، به 11 گروه تقسیم بندی می شود.
در پایان لازم به ذکر است که گل نرگس خواص فراوانی برای سلامتی افراد دارد از این در صورت تمایل می توانید برای کسب اطلاعات بیشتر مقاله ی خواص گل نرگس را مطالعه نمایید.
در صورتی که در مورد پرورش گل نرگس سوالی دارید حتما آن را با ما در میان بگذارید.
منبع: راهنمای کامل کاشت و نگهداری گل نرگس
تالیف: معصومه استکی و مجتبی حق شناس