همه چیز در مورد درخت انجیر و چگونگی تقویت آن

درخت انجیر که نام علمی آن Ficus carica و از تیره ی Moraceae می باشد، درختی است دارای برگهای پایا، متناوب، ساده و گلهایی یک پایه و به ندرت دو پایه که میوه ی آن از فندقه های متعدد کوزه ای شکل و گوشتدار تشکیل می شود.

در اعضای اینگونه گیاهان، شیرابه ی شیری رنگ در جریان دارد. درخت انجیر میوه ی خوش طعم و مطبوعی دارد و در غالب نقاط ایران خصوصا در نواحی شمالی و سواحل دریای خزر فراوان است.

آب و هوای مناسب برای کاشت درخت انجیر

کاشت این درخت جهت احداث باغ میوه معمولا در نواحی گرمسیر مقرون به صرفه است و در این نوع آب و هوا رشد مناسبی داشته و محصول با کیفیتی تولید می کند.

کاشت درخت میوه ی انجیر در سرمای کمتر از 15 درجه ی سانتی گراد زیر صفر، تنه ی درخت را خشک کرده و از بین می برد. لازم به ذکر است تنها قسمتی که در درخت انجیر نسبت به سرما بسیار مقاوم می باشد، ریشه ی درخت می باشد.

خاک مناسب برای کاشت درخت انجیر

درخت انجیر از حیث بافت خاکی مناسب، می توان به اصطلاح خودمانی گفت که بسیار قانع است و در هر نوع بافت خاک، توانایی رشد مناسب را خواهد داشت و چون ریشه های درخت انجیر کاملا سطحی است، در تابستان های گرم و اراضی خشک آسیب پذیر است مگر آنکه به وسیله ی آبیاری کافی، رطوبت لازم در اطراف ریشه درخت تامین شود.

میزان آب مورد نیاز درخت انجیر

میزان آب مورد نیاز درخت انجیر را نمی توان بر اساس یک دستورالعمل مناسب معین نمود زیرا کشور ایران، کشوری چهار فصل بوده و دامنه ی تغییرات دمایی در آن بسیار گسترده است با این حال تنها با بررسی رطوبت در عمق های مختلف خاک و تطبیق آن با ظاهرش می توان به بهترین زمان آبیاری درختان میوه انجیر دست پیدا کرد.

در ارتباط با میزان آب مورد نیاز درخت انجیر باید دانست یک آب کامل با فاصله ی طولانی نسبت به یک آبیاری نیمه سیر یا نیمه کامل و زود به زود، ارجحیت دارد. به طور کلی می توان گفت آنقدر باید به خاک درخت انجیر آب داده شود که خاک تا عمقی که به وسیله ی ریشه ها اشغال شده است سیراب شود (درست همانند آبیاری درخت سیب).

آبیاری سطحی هرگز برای انجیر مناسب نیست و غالبا به وسیله ی ریشه های علف هرز و یا تبخیر از بین می رود.

برای تقویت درخت انجیر چه باید کرد

تعداد بسیار زیادی از انواع کودهای شیمیایی وجود دارند که برای تقویت درخت انجیر مناسب هستند. اغلب کودهای شیمیایی از سه عنصر درشت مغذی نیتروژن، فسفر و پتاسیم به همراه درصد کمی از عناصر ریز مغذی تشکیل شده اند.

با این حال از جمله ی کودهای موثر در تقویت کننده درخت انجیر می توان به کود سه بیست مایع، کود سه بیست npk اشاره نمود. در کودهای شیمیایی مذکور نیتروژن تا حد بسیار زیادی مسئول رشد برگ های درخت انجیر، فسفر تا حد بسیار زیادی مسئول رشد ریشه و رشد گل و میوه و پتاسیم ماده ای بوده که به عملکرد های کلی گیاه کمک نموده تا به نحو بهتری فرآیند های خود را انجام دهند.

با توجه به آنچه که گفته شد دانستن مقادیر NPK در کود شیمیایی نقش تعیین کننده ای در تقویت این درخت دارد بنابراین می بایست با توجه به موقعیت رشدی درخت انجیر، کود مناسب در اختیار آن قرار داده شود.

در صورتی که درخت انجیر شما در حال رشد و توسعه ی برگ های خود می باشد بهتر است از کودهایی که درصد ازت در آنها بالاتر است (5-5-20) برای تقویت آن استفاده نمایید و در صورتی که درخت مذکور در حال تولید میوه و یا به عبارتی همان محصول می باشد، بهتر است برای تقویت آن از کودهایی نظیر 20-20-20 و یا 10-10-10 بنابر دستور العمل تولید کننده استفاده نمایید.

کود حیوانی برای درخت انجیر

بهترین کود حیوانی برای درخت انجیر، پهن (گاو، گوسفند و اسب) می باشد. پهن نه تنها به علت دارا بودن نیتروژن، فسفر و پتاسیم سبب تقویت درخت انجیر می شود بلکه با توجه به مقدار زیادی که از مواد آلی دارد سبب می شود خواص فیزیکی و شیمیایی خاک همانند PH اصلاح شود.

مواد غذایی کود حیوانی پهن نسبت به کودهای شیمیایی کمتر است و از طرفی می بایست مواد غذایی در پهن به تدریج در نتیجه ی واکنش باکتری ها آزاد شده و قابل جذب برای ریشه های درخت انجیر گردد.

یکی از مزایایی پهن در معرفی کود حیوانی برای درخت انجیر آن است که خاک های سنگین ( گلی رسی) به واسطه پهن پوک و آبکش شده و از کلیه مزایای تهویه و حفظ رطوبت بهره مند می گردد.

از طرفی اگر کود حیوانی پهن پوسیده، به خاک هایی با بافت شنی داده شود به واسطه هوموسی که تولید می گردد نسج خاک پوسیده شده و قابلیت حفظ رطوبت در آن افزایش پیدا می کند.

طبق آخرین تحقیقاتی که به عمل آمده است بهترین کمکی که کود حیوانی پهن به زراعت، پرورش و نگهداری درختان می کند عبارت از این موضوع است که باکتری های خاک را تقویت می نماید. پهن نه تنها خودش دارای میلیون ها باکتری می باشد بلکه عناصر داخل پهن، خود خاصیت غذایی بسیار زیادی برای باکتری هایی که دائما در خاک موجود می باشند، دارد.

بنابراین در معرفی کود حیوانی برای درخت انجیر می توان گفت پهن به طور غیر مستقیم یعنی به واسطه تقویت باکتری هایی که در قابل جذب کردن مواد غذایی خاک موثرند، بر قوت خاک می افزاید و از این حیث هیچ کودی به استثنای کود سبز نمی تواند جایگزین کود حیوانی پهن باشد.

روش تولید میوه انجیر

انواع مختلف انجیر را می توان به سه دسته تقسیم نمود:

• درختانی که در دو فصل بهار و پاییز میوه می دهند.
• درختانی که فقط در پاییز میوه می دهند.
• درختان انجیر وحشی که مانند نوع اول، دو مرتبه میوه دهی دارند.

نوع اولی که اشاره شد هیچگاه به خواب زمستانی (در نقاطی که زمستان معتدل است) نمی رود و روی درخت، میوه به سه حالت کال، نیمه رسیده و رسیده، دیده می شود و از این قاعده تنها نوع دومی که به آن اشاره شد استثنا است.

چگونه از درخت انجیر در برابر سرما محافظت کنیم؟

در نواحی سرد می بایست درخت را با کلش و گونی در زمستان پیچیده و در صورت لزوم، در زیر گونی، مقداری کود حیوانی تازه مخلوط شده با کاه قرار می دهند، بدین ترتیب در فصل مذکور تعداد کافی انجیر تولید خواهد شد.

روش تکثیر و پیوند درخت انجیر

تکثیر درخت انجیر به وسیله ی بذر معمولا رایج نیست زیرا در آن به دست آمدن نهال بسیار زمان بر است و میوه ی آن نیز، دارای مشخصات مادر نخواهد بود لذا از طرق دیگر تکثیر یعنی خوابانیدن و پاجوش و قلمه می بایست برای تکثیر آن با استفاده از لوازم باغبانی اقدام نمود. لازم به ذکر است تکثیر توسط روش قلمه بیش از سایر طرق، مورد استفاده قرار می گیرد.

درخت انجیر قابلیت انجام پیوند را داراست مخصوصا پیوند انگلیسی در بهار. همچنین چون انجیر پاجوش زیادی تولید می کند و نوع میوه ی پاجوش از جنس پایه است لذا عمل پیوند درختان میوه به شکل قابل توجهی بازدهی ندارد مگر در نقاطی که بتوان درخت پایه بلند تربیت نموده و از ارتفاع، آن را پیوند نمایند.

فرم های مختلف و فاصله بین دو درخت انجیر

در نواحی گرمسیر فرم پابلند معمول می باشد و در نواحی معتدل و نسبتا سرد، درخت را به شکل بوته و درختچه ای که دارای پاجوش زیادی است، تربیت می کنند و دلیل انجام این امر آن است که حفاظت زمستانی، ممکن و آسان شود.

فاصله درخت انجیر با توجه به نسبت فرم آنها می تواند بین 3 تا 5 متر باشد.

آفات و معرفی سم درخت انجیر

آفت مهم درخت انجیر مخصوصا در شمال ایران، لارو پروانه است که رنگ قسمت شکمی آن سفید و شاخک های آن به تناوب تیره و روشن و بال های آن قهوه ای می باشد. روش زندگی این پروانه به شکلی است که در بهار، ماده ی آن تخم ریزی خود را در قسمت زیرین برگ انجیر انجام داده و سپس پس از آنکه کرم ها از تخم بیرون آمدند، شروع به تغذیه از برگ درخت می نمایند.

پس از 10 الی 12 روز آفات از قسمت تحتانی به بالای برگ رفته و در آن نقطه نیز به تغذیه خود ادامه می دهند. آنها این قابلیت را دارند که در یک سال، دو نسل را تولید نمایند. در نتیجه ی تغذیه این حشرات برگ های درخت انجیر سوراخ سوراخ شده و خشک می شود.

در معرفی سم درخت انجیر می توان گفت که باید سم پاشی در دو مرتبه یکی پس از خروج کرم ها از تخم و مرتبه ی دوم به محض تولید نسل، انجام شود. بر این اساس می بایست از سم سبز پاریس بر اساس فرمول زیر استفاده نمود:

سم سبز پاریس/ 150 گرم
آهک/ 50 گرم
آب/ 100 لیتر

روش استفاده از سم بدین صورت است که سم سبز پاریس را در کمی آب خمیر نموده و سپس روی آن به تدریج آب اضافه نموده و آن را مخلوط می کنیم به شکلی خمیر کاملا باز شود و سپس مقداری آهک را از صافی عبور داده و به مخلوط مذکور اضافه می کنیم.

با طی شدن مراحل قبلی و حل شدن آهک با مخلوط آب و سم سبز پاریس، محلول را درون سم پاش ریخته و بر روی درخت انجیر اسپری می نماییم.

در پایان اگر شما عزیزان هم در زمینه ی پرورش درخت انجیر و یا مبارزه با آفات آن سوال و تجربه ای دارید آن را با ما به اشتراک بگذارید.