روش های تکثیر گل نرگس + عوامل اثر گذار بر تکثیر گیاه

برای پرورش صحیح و تکثیر گل نرگس لازم می باشد به نیازهای محیطی گیاه به طور کامل آشنایی داشته باشیم تا بتوانیم از بروز اتفاقات ناگوار برای گیاه جلوگیری کنیم.

در این مقاله از سری مقالات سایت پرشیالرن به نیازهای محیطی نرگس جهت پرورش و همچنین روش های تکثیر گل نرگس می پردازیم، تا پایان مقاله همراه ما باشید.

تناوب زراعی گل نرگس

تناوب زراعی باعث حفظ ساختمان خاک و کاهش مشکلات بیماری ها و آفات می شود.

زمانی که لاله ها از گل های پیازدار در یک تناوب با گل نرگس هستند آنها می بایست بعد از پیازهای گل نرگس باشند، زیرا چنانچه پیاز گل نرگس پس از لاله کاشته شود به نماتد ساقه لاله حساس خواهد بود و در نتیجه شرایط برای تکثیر گل نرگس دشوار خواهد شد.

نور گل نرگس

گل نرگس به مکان آفتابی تا کمی سایه جهت کشت نیاز داشته، ولی در محل هایی با نور زیاد، بعد از ایجاد 5 سانتی متر ساقه، گیاه بهتر رشد می کند.

رطوبت گیاه و اثر آن بر روی تکثیر گل نرگس

خاکی که در آن گل نرگس کشت می شود باید مرطوب باشد ولی در صورت آبیاری فراوان، برگ های زیادی تولید شده و گل نرگس گلدهی نخواهد داشت که این نیز شرایط تکثیر گل نرگس را با مشکل جدی مواجه خواهد کرد.

در صورت کاشت گل نرگس در گلدان آن را آبیاری سنگین نموده و اجازه دهید پیت ماس سطح خاک کاملا از آب اشباع شود.

برای هفته ی اول می بایست گیاه هر روز آبیاری شده و سیراب شود.

اگر ملاحظه شد که لایه های ابتدایی خاک گلدان در حال خشک شدن بوده و رطوبتی ندارد، به گیاه آب اضافی داده شود.

پس از گلدهی گل نرگس، گیاه را هفته ای یکبار آبیاری و به وسیله کودهای غنی از پتاس که درصد نیتروژن آن کم است تغذیه کنید تا هنگامی که برگ ها زرد شوند و این امکان وجود داشته باشد که پیازهای درشت تری تولید شود.

لازم به ذکر است پیازهای درشت گل را در ظرف آب نیز مثل سنبل می توان کشت کرد.

دمای گل نرگس

گل نرگس با توجه به اینکه به سرما مقاوم است می توان گفت واکنش کمتری به فصل سرما نسبت به گل زنبق دارد و از طرفی نسبت به گل های لاله و سنبل به سرما حساس تر می باشد.

اغلب انواع گل نرگس لازم است در تاریکی و تحت شرایط حدودا 10 درجه سانتی گراد وادار به ریشه دادن نمود.

حداقل دمای قابل تحمل گل نرگس 15- درجه سانتی گراد می باشد. در حقیقت آنها به طور متوسط به حرارت کم نیاز دارند.

در صورتی که درجه حرارت محیط بالا باشد برگ های گل نرگس به اطراف خم می شود. پیاز این گیاه به سرما مقاوم است و می توان هر سه تا چهار سال یکبار پیازها را خارج و پیازچه های تولیدی را جدا کرد.

این پیازچه ها بعد از 3 الی 4 چهار سال به گل می نشینند که این خود یک نوع روش تکثیر گل نرگس است که در ادامه به آن اشاره خواهیم کرد.

گل های بریده آن را در دمای صفر درجه سانتی گراد به مدت 10 روز و در دمای 3 الی 4 درجه سانتی گراد به مدت 8 روز می توان نگهداری کرد. دمای بالاتر از 18 درجه سانتی گراد پس از مرحله گردن غازی باعث ناهنجاری شکل گل نرگس می شود.

خاک گیاه و اثر آن بر تکثیر گل نرگس

برای خاک گل نرگس طیف گسترده ای از انواع مختلف خاک های حاصخیز استفاده می شود اما خاک های عمیق، مغذی، قدرتمند در زهکشی با قدرت نگهداری رطوبت همراه با سیلت، برای آنها ایده آل است.

مقدار مواد آلی باید بیش از 3% باشد و ظرفیت نگهداری آب باید بیش از 40 میلی متر در 300 میلی متر عمق خاک باشد.

ساختمان خاک گل نرگس باید فاقد هرگونه فاکتوری که از رشد مناسب و موثر ریشه ممانعت می کند، باشد و ممکن است خاک نیاز به بهم زدن لایه فشرده زیرین خاک نیز داشته باشد که نکته ی اشاره شده با تکثیر گل نرگس ارتباط مستقیم دارد.

گل نرگس، خاک کمی اسیدی را تحمل می کند و اگر اسیدیته خاک زیر 6/5 باشد می بایست به خاک آهک اضافه نمود.

پیازهای کاشته شده در خاک پیت، گل های کوچکتر و پیاز های درشت تری تولید می کنند که البته نسبت به آنهایی که در خاکهای معدنی کاشته شده اند، به بیماری پوسیدگی قاعده ای گل نرگس حساس تر هستند.

لازم به ذکر است گل نرگس در مناطقی که خاک های سبک دارند کاشته شده است و در این حالت از کشت، پیازها راحت تر برداشت می شوند با این حال از سویی دیگر این باور وجود دارد که کیفیت پیاز نمی تواند در خاک های رسی سیلت سنگین حفظ شود.

از خاک های سنگین یا سنگی نیز می توان برای پرورش گل نرگس استفاده کرد اما به تلاش بیشتری برای جداسازی سنگ و کلوخ ها از خاک نیاز هست.

مقدار پتاسیم برای رشد پیاز گل نرگس بسیار مهم است زیرا فسفر و پتاسیم قبل از کاشت مصرف می شوند و ازت به صورت سرک بلافاصله پس از سبز شدن، در اختیار گیاه قرار داده می شود.

پس از محصول غلات با شاخص 3 برای فسفر و شاخص 2 برای پتاسیم، مقدار 125 کیلوگرم ازت، 50 کیلوگرم پنتااکسید فسفر و 150 کیلوگرم اکسید پتاسیم در هکتار برای پرورش گل نرگس توصیه می شود.

لازم به ذکر است در سال دوم به جز ازت کود دیگری لازم نیست.

زمین مساعد برای گل نرگس باید دارای خاک سالم و سبک باشد و اگر خاک رسی و سنگین است مقداری شن با آن مخلوط شده تا به زهکشی خاک کمک کند.

پیازها را در زمینی که از آب اشباع است، کشت نکنید.

گل نرگس برای کنار حاشیه ها، باغچه ها یا کنار چمن ها مناسب است و بعد از شکوفه دادن و گلدهی می بایست کود 5-10-10 (به اندازه چند گرم) به گلدان گیاه اضافه شود.

این امر همراه با اضافه کردن کمی پتاسیم کمک می کند که گیاه برای گلدهی سال بعد پیاز خود را بازسازی کند تا هم غنچه ی تولیدی بزرگ تر شده و هم شرایط برای تکثیر گل نرگس فراهم تر باشد.

وجین علف های هرز گل نرگس

باغچه ای که در آن گل نرگس کاشته شده است نیاز می باشد قبل از شروع رشد برگ های گیاه در فصل پاییز، وجین شود به طوری که علف های هرز باغچه به طور کامل از بین رفته و برگ های گیاه از خسارات احتمالی در امان باشند. جهت مبارزه شیمیایی با علف های هرز می توان از علفکش های پاراکوات و ایمازتاپیر با رعایت دز مناسب استفاده کرد.

تکثیر گل نرگس

تکثیر گل نرگس به دو روش زیر امکان پذیر است:

• روش تکثیر غیر جنسی (تقسیم پیاز) که گل تولیدی از آن همانند گل تولید شده از پیاز اصلی گیاه است.
• روش تکثیر جنسی (توسط دانه) که گل تولیدی به لحاظ رنگ و شکل متفاوت است.

تکثیر گل نرگس به روش غیر جنسی (تقسیم پیاز)

در این روش گل نرگس از طریق پیازچه ها تکثیر می شود و بر عکس بسیاری از پیازها، پیازچه های جدید از محل طبق و چسبیده به گیاه مادری خارج می شوند.

تقسیم پیاز نتیجه اش دقیقا گلی است مانند گل پیاز اصلی و پیاز آن می تواند چندین سال متوالی گلدهی داشته باشد دهد و گل آن همه ساله درشت تر شود.

لازم به ذکر است مرسوم ترین روش تکثیر گل نرگس به صورت تقسیم پیاز انجام می شود.

در اواخر تابستان و در فصل پاییز قبل از اینکه گل نرگس شروع به تولید برگ کند و یا زمانی که برگهای گیاه کوچک هستند پیاز ها را از خاک در آورده و پیازچه ها را از پیاز اصلی جدا می کنیم که در این زمان پیازها در حال استراحت هستند.

سپس در محلی جدید، پیازچه ها را در خاک سبک ماسه ای با فاصله هایی 15 الی 20 سانتی متری در خاکی که حدودا 10 سانتی متر خاک روی پیاز ها باشد، کاشته می شوند.

در ضمن توجه داشته باشید که وقتی پیازچه را می کارید آن را دفن نکنید و سر پیاز باید از خاک بیرون باشد.

پیازهای اصلی را برای ازدیاد و تکثیر نرگس، همان طور که اشاره شد در زمان استراحت گیاه بیرون می آوریم در نتیجه می بایست از آنها در جای خشک، خنک و تاریک نگهداری نموده تا ماه آبان و آذر آنها را کاشت نماییم.

لازم به ذکر است محل نگهداری پیازها می بایست از تهویه مناسب برخوردار باشد.

بهتر است پیازهای گل نرگس را چندین سال در زمین باقی بگذارید تا خود به خود زیاد شده و همه ساله گل کند.

برای کات گل نرگس در گلدان پیاز را در اول پاییز در گلدانی که با خاک سبک پر شده است می کارند در نتیجه بهتر است انتهای گلدان مقداری شن ریخته شود و پیاز ها را طوری کاشته که سر آن ها از خاک بیرون باشد.

بعضی از گونه های گل نرگس، این توانایی را دارند که در آپارتمان نیز گلدهی داشته باشند و پس از آنکه ساقه ها 5 ساتی متر رشد کردند، باید آنها را در محلی پرنور و در حرارت 7/6 الی 8 درجه قرار داد تا بوته ها به گلدهی برسند.

اگر شما فضایی را به کاشت گل نرگس اختصاص داده اید که در آن نرگس ها زیاد و بزرگ شده اند، می توانید آنها را از خاک بیرون آورده و تقسیم و تکثیر کنید و هر پیازی را که در ساقه و برگ آن نشانی از بیماری وجود دارد را از بین برده و یا بسوزانید.

نرگس ها برای گلدهی سال بعد خود نیاز به انرژِی سرازیر شده از ساقه و برگ به پیاز ها دارند و به همین دلیل با گذشتن 6 هفته می بایست اقدام به قطع کردن برگ ها نمایید به طوری که برگ ها باید از بخش زیرین و پشت تخمدان قطع شوند.

قبل از کاشت پیاز به مدت 2 ساعت آن را در آب ولرم قرار دهید تا برای سبز شدن تحریک شود.

ضمنا لازم است برای تکثیر گل نرگس، پیازها توسط قارچکش های سیستمیک که اثر حفاظتی دارند مثل بنومیل یا کاپتان قبل از کاشت ضد عفونی شوند.

برای این کار سم را به میزان توصیه شده داخل سطل یا بشکه آبی ریخته و با آب مخلوط کرده سپس پیازها را داخل آن ریخته تا ضد عفونی شوند.

تکثیر گل نرگس به روش جنسی (دانه)

در این روش تکثیر گل نرگس همان طور که اشاره شد نتیجه تولید گلهایی جدید با صفات متفاوت خواهد بود.

در پشت گلبرگهای گل نرگس، بخش متورمی به نام تخمدان وجود دارد که پس از گلدهی، بخش مذکور متورم شده و این موضوع در حالی است که بخش مذکور خالی از دانه می باشد که با گذشت زمان توسط حشرات و جریان باد که گرده های جدید را حمل می کنند گرده افشانی گیاه انجام خواهد شد.

زمانی که گرده افشانی گیاه انجام شد در داخل تخمدان گیاه مقدار کمی دانه به وجود می آید که این دانه ها حاصل تماس دانه گرده یک گل به کلاله گل دیگر می باشند.

هر کدام از این دانه ها این توانایی را خواهند داشت که یک گیاه کامل را به وجود بیاورند ولکین این مسیر 3 الی 4 سال برای تولید گیاه جدید زمان بر خواهد بود.

گل نرگس دارای خواص فراوانی است که برای کسب اطلاعات بیشتر می توانید مقاله ی خواص گل نرگس را در سایت پرشیالرن مطالعه نمایید.

منبع: راهنمای کامل کاشت و نگهداری گل نرگس
تالیف: معصومه استکی و مجتبی حق شناس

در پایان اگر شما عزیزان هم در زمینه تکثیر گل نرگس و نیاز های محیطی گیاه، سوال و تجربه ای دارید آن را با ما به اشتراک بگذارید.