آموزش نگهداری و آبیاری چمن طبیعی

در ارتباط با آموزش گلکاری و باغبانی، معمولا دو نوع چمن زار می سازند، یکی چمن های کوچکی است که اطراف تپه ها یا کف باغچه ها یا در کناره های خیابان ها، درست می کنند تا نمایش گل کاری را بیشتر نمایند و دیگر چمن زار های وسیعی است که در یک پارک یا یک باغ برای آنکه به آنجا منظره طبیعی دهند، می سازند. در چمن زار ها بسته به موقعیت و بزرگی و کوچکی آن یا قسمت های برجسته را به صورت تپه یا حاشیه ساخته و روی آن گل کاری می کنند یا آنکه روی چمن، درختان تک تک یا به طور دسته ای می کارند تا نمایش چمن بیشتر شود.

چه زمانی برای کاشت چمن مناسب است؟

شاید عموما اینطور فکر می کنند که چمن احتیاج به دقت و مواظبت زیادی چنانچه برای گلها لازم است، ندارد و می توان هر قطعه را که مایل باشند با کاشتن مقداری بذر چمن مخلوط با علف ها، چمن زار نامید در حالی که این فکر کاملا غلط و ناشی از اشتباهی فاحش است مخصوصا در مواردی که بخواهیم چمن پردوام و صاف و بدون لکه داشته باشیم که باید نسبت به وضعیت خاک باغچه و یا دیگر بسترها، وجین و آبیاری چمن آن دقت و مواظبت کاملی را داشته باشیم.

در پاسخ به پرسش چه زمانی برای کاشت چمن مناسب است می توان گفت برای ساختن چمن زاری به این وصف باید زمین آنرا دست کم به عمق دو بیل، برگردان کرده و ریشه های علف های هرز که بسیار عمیق است را از خاک بیرون آورده و به مقدار لازم کود با خاک ترکیب شود (بهترین کود برای چمن مخلوطی از کود پوسیده و حیوانی است) و اینکار را باید اواخر پاییز انجام داد تا زمستان در اثر برف و باران و یخبندان زمین پوک شده و حاضر برای کاشتن شود.

پس از خاتمه سرما یک بار دیگر زمین را برگردان کرده و کلوخ ها را با پشت بیل، نرم می نمایند و سپس روی زمین را برای اینکه صاف و مستوی به دست آید، ماله می زنند و در تمام سطح چمن زار به میزان 2 تا 3 سانتی متر، خاک رس ریخته و غلطک می زنند تا چوب چسبیده صاف و یکنواخت شود. خاک رس ریشه چمن را از پوسیدگی و بیرون آمدن حفظ می نماید و اکنون زمین مستعد برای کاشت بذر چمن گردیده و بذر را در نقاط گرم نیمه دوم اسفند و در نقاط سردتر نیمه اول فروردین می کارند. در مناطق معتدل غیر از مواقعی که گرما و سرما شدید باشد، می توان بذر چمن را در هر زمان کاشت.

روش صحیح کاشت چمن برای حیاط یا باغچه

در حوزه کاشت چمن برای حیاط یا باغچه می توان گفت برای آماده سازی خاک باغچه و اینکه بذر چمن باید توسط دست ریخته شود و در اثر جریان هوا نامنظم منتشر نشود و تولید لکه نماید، می بایست قل از پاشیدن، آنرا با مقداری ماسه ریز مخلوط کرده و بعدا پاشید. برای هر متر مربع زمین 10 تا 30 گرم و برای هر صد متر مربع، 1 تا 3 کیلوگرم بذر لازم است.

پس از اینکه بذر پاشیده شد، روی زمین را مجددا غلطک سبک زده تا دانه ها خوب به خاک چسبیده و ضمنا زمین صاف و هموار شود، و سپس روی دانه ها را با قشر نازکی از خاک و کود پوسیده مخلوط پوشانده و آنرا با آب پاش نرم و آبیاری چمن را انجام می دهند.

اگر قطعه زمینی که برای چمن تشخیص داده شده است کوچک باشد، بذر چمن را پرپشت کاشته تا از نزدیک منظره آن زیباتر باشد ولی باید دانست که همیشه دوام چمن های پرپشت کمتر از چمن های تنک است زیرا چمن پرپشت در مقابل اشعه آفتاب دوام کمتری دارد.

برای چمن های پرپشت بذر چمن انگلیسی موسوم به (Lolium Perenne) مناسب است ولی برای چمن های دائمی می توان از اقسام دیگر بذر چمن با در نظر گرفتن موقعیت و وضعیت زمین، مخلوط با هم کاشت. اگر زمین چمن زار آهکی و خشک باشد، از دو نوع علف چمن به نام Brome des pres و Achillea millefolium (بومادران) که در این نوع خاک بسیار پردوام است می توان استفاده کرد.

بذر چمن انگلیسی را اگر در زمین های شنی سبک و همچنین نقاطی که قشر حاصلخیز خاک خیلی نازک است بکارند، تابستان پلاسیده و زود از بین می رود. اگر در پارک ها یا نقاطی که درختان جنگلی کاشته اند، تصمیم بر آن باشد که زیر درخت ها را همیشه سبز و خرم نگه دارند، باید از انواع علف های چمنی مانند Agrostis vulgaire و Paturin des hais استفاده کنند.

نگهداری و آبیاری چمن طبیعی

همان طور که گفته شد برای داشتن یک چمن خوب و عاری از لک و علف های هرز، مواظبت زیادی لازم است پس از اینکه بذر چمن کاشته شد باید دقت کرد تا زمین خشک نشود و به وسیله آب پاشی رطوبت محل را نگه داشت، به محض اینکه چمن ها سبز شدند باید مجددا زمین را غلطک زده تا ریشه چمن در خاک جهت نگهداری چمن مستقر شود و وقتی که به اندازه رسید که بتوان آنها را چید، به وسیله قیچی چمن زنی یا ماشین مخصوص، چمن ها را کوتاه می کنند چون هر چه دقت در پاک بودن چمن و کندن ریشه های علف هرز شود باز ممکن است بذر علف های هرز به وسیله باد روی زمین منتشر شود.

پس از آنکه بین چمن ها سبز شد باید مواظب بود به محض روئیدن علف های هرز، آنها را وجین کرده تا ریشه آنها در زمین نفوذ نکند، پس از آن برای اینکه چمن همیشه سبز و خرم باشد، باید رطوبت زمین (آبیاری چمن طبیعی) را حفظ کرده و ضمنا هر چند وقت یکبار آنرا غلطک سبک زد تا از پوک شدن خاک و نفوذ هوا به ریشه چمن جلوگیری شود. چمن زار را باید هفته ای یکبار قیچی کرده و آنرا کوتاه کرد زیرا چمن کمک فراوانی به زیبایی آن می کند. لازم به ذکر است که چمن های چیده شده را در محل مخصوصی دسته می کنند تا با آن خاک برگ چمن درست کنند.

کود و تغذیه چمن

هر سال می بایست تغذیه چمن صورت بگیرد و برای اینکار می توان با اوایل زمستان روی چمن کود حیوانی استفاده کرد و پس از خاتمه فصل سرما روی آنرا جاروب شده تا کاه و کودهای درشت جمع آوری شود یا اینکه اواخر اسفند روی چمن را کود پوسیده نرم که نیمی هم از کود تازه حیوانی با آن مخلوط شده باشد، می توان استفاده کرد. برای تقویت چمن می توان از کود شیمیایی یا از انواع خاکبرگ چمن سوای موارد گفته شده، استفاده کرد. در صورتی که در بهار اگر علف های هرز که بذر آن حتما در کودهای حیوانی موجود است دیده شود، می بایست آنها را وجین کرد. بعضی اوقات در اثر رطوبت زیاد نقاطی از چمن که گرفتار جلبک (خزه) می شود و اگر جلبک ها زیاد شود، روی چمن را پوشانده و آنرا از بین می برد باید به محض دیدن، آنهارا به وسیله شن کش از بین برد.

همه سال اوایل بهار ممکن است روی چمن لکه های خالی پیدا شود که چمن آنها به واسطه عللی از بین رفته باشد، این لکه ها را باید مجددا به وسیله پاشیدن بذر چمن، پر کرد تا از زشتی چمن جلوگیری شود. روی بعضی از چمن های کهنه و چند ساله گاهی جلبک زیادی می روید که موجب از بین رفتن چمن خواهد شد بهترین وسیله برای از بین بردن این جلبک ها آن است که آخر پاییز روی چمن سولفات آهن (زاج سبز) نرم پاشیده شود و میزان مورد استعمال آن برای هر صد متر مربع زمین، 5 کیلو گرم است زیرا سولفات آهن (ترکیب اسید دوفر و جوهرنمک) سبب می شود که جلبک های مرده از بین برود البته باید بعد از زمستان و قبل از کود دادن به چمن، جلبک های پوسیده را به وسیله شن کش از روی زمین جمع شود تا جلوی نمو چمن، گرفته نشود.

لکه گیری چمن با چمن سبز شده

روی چمن لکه های بزرگی پیدا می شود که باغبان مایل است بدون انتظار کاشتن و سبز شدن، بذر جدید آنها را پر کند برای رسیدن به این مقصود می توان از نقاط دیگر قطعات چمن سبز را از روی زمین برداشته و این لکه ها را اصلاح کرد. برای اینکار باید قبلا در نقاطی که لک شده، زمین را بیل زده و خاک آنرا نرم کرد و بعد قطعات چمن را از جای دیگر، به طوری برداشت شود که هر قطعه لااقل پنج سانتی متر ضخامت داشته باشد و این قطعات را در نقاطی که لازم است قرار داده و فواصل آنرا با خاک نرم پر کرده و روی آنرا آبپاشی می کنند تا خوب با زمین مطابق شود.

منبع: کتاب گل کاری عملی
نوسینده: غلامرضا وزیری الهی