روش صحیح هرس و پرورش درخت هلو

گونه های مختلف درخت هلو در غالب نقاط ایران پرورش می یابد. درخت هلو دارای برگ های ساده، متناوب با کناره های برگشته و گل هایی به رنگ صورتی و مایل به ارغوانی، که قبل از پیدایش برگها ظاهر می شوند، می باشد.

میوه ی درخت هلو بزرگ، پوشیده از کرک و گوشتدار می باشد که درون آن هسته ای درشت و شیاردار قرار دارد. در ادامه ی مقاله، به هرس درخت هلو و همچنین پرورش صحیح آن و مبارزه با عوامل بیماری زا و آسیب زننده می پردازیم، تا پایان همراه ما باشید.

آب و هوا و خاک مناسب جهت پرورش درخت هلو

از حیث دمای مطلوب، درخت هلو به آب و هوای نسبتا گرم تمایل دارد که در این مناطق می توان آن را در فضار آزاد کاشته و به فرم های نسبتا بلند تربیت نمود و در نواحی معتدله و سرد، علاوه بر آنکه مانند نواحی گرم محصول رضایت بخشی را تولید نمی کند، باید پرورش درخت هلو به صورتی باشد که به فرم های پهن و پاکوتاه بوده و حتما در قسمت گرم باغ و در پناهگاه کاشته شود.

روش کاشت درخت میوه هلو بدین صورت است که درخت را در زمین های عمیق که قابلیت نفوذ آب را دارد و بیشتر زمان روز را به گرما دسترسی دارد، می کارند با این حال کاشت و پرورش درخت هلو در زمین های نسبتا سنگلاخ و گرم نیز نتیجه ی مطلوبی دارد.

لازم به ذکر است از کاشت درخت هلو در زمین هایی که دارای بافت رسی سخت بوده و از رطوبت بالایی برخوردار است به طوری که زمین با تاخیر بسیار زیاد گرم می شود، باید اجتناب نمود.

تکثیر درخت هلو

تکثیر درخت هلو، با بذر (هسته) و پیوند می باشد با این حال بخشی از درختان هلو را می توان به روش هسته و بخشی دیگر را تنها به روش پیوند می توان تکثیر نمود.

پیوند

پیوند های شکمی و لوله ای از انواع پیوند درختان میوه در ازدیاد و تکثیر درخت هلو دارای نتایج بسیار مثبتی هستند. آنچه که اهمیت دارد آن است که در زمان پیوند درخت هلو باید دقت نمود جوانه ای که برای پیوند انتخاب می شود یک جوانه چوب و یا یک جوانه گل همراه با جوانه چوب باشد زیرا در غیر این صورت پس از نمو جوانه ی گل در پرورش درخت هلو و تبدیل آن به میوه، جوانه دیگری وجود نخواهد داشت که تولید شاخه را انجام دهد و درنهایت آنچه نتیجه رضایت بخش می باشد، حاصل نمی شود.

پایه ها

درخت هلو به عنوان پایه در اراضی کم عمق و آهکی به کار می رود و بهتر است که هسته را در محل اصلی کاشته و در همان محل، پیوند نمایند زیرا عمر و قدرت چنین پایه ای بیشتر از پایه ای است که در خزانه کاشته و بعدا جا به جا شده باشد.

پایه بادام

انواع بادام شیرین (بادام سنگی) که دارای پوست سخت و ضخیم هستند برای تهیه پایه بهترین نوع می باشند زیرا درختی که از این نوع بادام به عمل می آید بسیار قوی بوده و مقاومت آن به خشکی زیاد می باشد.

این پایه در اراضی سنگلاخ و آهکی بسیار مفید بوده و بر عکس در زمین های سخت و مرطوب باید از استعمال آن خودداری نمود، هرگاه بادام به عنوان پایه انتخاب شود، می توان پیوند را از نزدیک به سطح زمین و یا با ارتفاع 1.5 متر بالاتر از سطح زمین قرار داد و بهتر است انواع هلوی دیررس را روی بادام پیوند نمایند.

پایه آلو و گوجه

این پایه برای زمین های کم عمق و مخصوصا مرطوب و یا دارای آبهای تحت الارض در سطح بالا مناسب است

پایه زردآلو

این درخت برای پایه پیوند و پرورش درخت هلو کمتر مورد استفاده قرار می گیرد و در زمین های آهکی نتیجه ی منفی نداشته و این موضوع مشروط بر اینکه در ارتفاع کمتری پیوند شکمی داشته باشد، خواهد بود.

فرم های مختلف درخت هلو

درخت هلو یکی از درختانی است که آن را می توان به فرم های مختلف در احداث باغ میوه تربیت نمود مانند فرم های گرد (پا بلند یا گرد پاکوتاه) و اشکال پهن، فرم ریسمانی، چلچراغی و غیره.

لازم به ذکر است در نواحی سرد پرورش درخت هلو به فرم های گرد پاکوتاه، نتیجه بهتری خواهد داشت.

هرس درخت هلو

در پرورش و هرس درخت هلو توسط لوازم باغبانی، فقط شاخه های سال قبل یعنی یک ساله ها هستند که میوه دهی دارند بنابراین جوانه ی گل، تنها روی همان شاخه ها ظاهر می گردد و نه روی شاخه های خشبی دو ساله و یا بیشتر.

هرس درخت هلو در فرم های پاکوتاه و پهن، باید با دقت بیشتری انجام بگیرد. در فرم های پابلند فقط یک مرتبه عمل هرس درخت هلو انجام می شود که آن هم برای ایجاد انشعابات شاخه های اصلی است.

سال های بعد عمل هرس درخت هلو منحصر می شود به حذف شاخه های خشک و یا آنکه داخل درختان فرم گرد را به منظور تهویه، شاخه زنی کرده و خالی نمایند.

انواع درخت جهت پرورش هلو

به طور کلی انواع درخت هلو به دو دسته تقسیم می شود که هر کدام دارای گونه های مختلف می باشند.

• 1_ هلو: که دارای میوه کرک دار بوده و گوشت میوه به هسته چسبندگی دارد و هسته به آسانی از گوشت جدا می شود.
• 2_ شفتالو و شلیل: که میوه بدون کرک بوده و اندازه میوه متوسط است، در شفتالو نیز در بخشی از واریته ها، گوشت میوه به هسته چسبیده و در برخی دیگر، به آسانی از آن جدا می شود.

لازم به ذکر است که نوع شلیلی قرمز هم از این دسته وجود دارد که به شبرنگ معروف می باشد.

بیماری های درخت هلو

در پرورش درخت هلو مشکل مهم درخت، بیماری پیچیدگی و تورم برگ هلو است که موجب خسارت های شدیدی می شود که در ادامه به روش های مقابله با بیماری های درخت هلو می پردازیم.

نشانه های بیماری درخت هلو

در این نوع از بیماری های درخت هلو، برگ های سبز درخت حالت پیچیدگی گرفته، متورم شده و یا کمرنگ و قرمز می شوند. در این حالت برگ های مبتلا، قبل از موعد ریزش داشته و یا روی درخت هلو، خشک و یا سیاه می شوند.

از دیگر نشانه ها می توان گفت میوه ها در زمانی که کوچک هستند به کلی ریخته و همین امر سبب می شود تا در پرورش درخت هلو، شاهد تولید محصول نباشیم. از طرفی دیگر در این بیماری درخت هلو، ساقه های سبز و جوان نیز متورم شده و از رشد باز می مانند که در نتیجه این حالت، درخت هلو به کلی ضعیف شده و زود از بین می رود.

عامل بیماری درخت هلو

عامل این بیماری در پرورش درخت هلو قارچ بسیار ریزی است که داخل برگ ها و شاخه های سبز و جوان زندگی می کند و در اواخر بهار تولید نطفه های بسیار ریزی را انجام داده که در سطح برگ ها به صورت گرد سفید رنگی قابل مشاهده است.

این نطفه ها به وسیله باد به اطراف پراکنده شده و همه جا را آلوده می کند و رطوبت زیاد در ازدیاد این بیماری از بیماری های درخت هلو، کمک بسیار زیادی را انجام می دهد با این حال نطفه در هوای گرم و خشک آسیب کمتری به درخت هلو وارد می سازد.

فصل مبارزه با بیماری های درخت هلو

برای سم پاشی و مبارزه، از زمانی که برگ های درخت هلو در پاییز ریزش داشته و تا قبل از اینکه در بهار، جوانه ها قرمز گردد، فرصت مبارزه با این نوع بیماری از بیماری های درخت هلو می باشد و بهترین زمان مقابله در پرورش درخت هلو، فصل پاییز می باشد.

یک الی دو مرتبه سمپاشی کافی بوده تا تمام نطفه های قارچ از بین برود و از بروز مجدد آن در درخت هلو جلوگیری شود. لازم به ذکر است پس از بیدار شدن درخت، سم پاشی آن بیهوده است.

چه سمی برای مبارزه با بیماری های درخت هلو قابل استفاده است؟

خوشبختانه اکثر قارچ کش ها روی نطفه های این نوع از بیماری های درخت هلو موثرند و معمول ترین آنها قارچکش هایی هستند که دارای ترکیبات مسی و همچنین ترکیبات کاپتان باشند (قارچ کش های ترکیبات کاپتان در بازار تهران به نام ارتوساید یافت می شوند).

ارتوساید دارای 50 درصد ماده خالی کاپتان بوده که از این ماده 150 الی 200 گرم در 100 لیتر آب برای سم پاشی استفاده می شود.

روش صحیح سم پاشی در پرورش درخت هلو

روش صحیح سم پاشی بدین صورت است که ابتدا از قسمت بالای درخت هلو سم پاشی شروع شده و این موضوع در حالیست که تمام قسمت های درخت به طور کامل خیس شود. علت این امر آن است که نطفه های بیماری بر روی یک شاخه هم باقی نمانده، تا مجددا بیماری بروز پیدا کند.

لازم به ذکر است در روزهای بارانی و روزهایی که احتمال بارندگی بسیار زیاد است بهتر است جهت پرورش درخت هلو و همچنین مبارزه با بیماری های درخت هلو، از سم پاشی خودداری شود.

در صورتی که در مورد پرورش درخت هلو و یا هرس آن و مبارزه با عوامل بیماری زا سوالی دارید حتما آن را با در میان بگذارید.

منابع
کتاب پرورش و نگهداری درختان میوه به تالیف محمد مشیری