آموزش کامل پرورش گل رز هلندی در گلخانه با سینا فتاح زاده ( گلخانه هیدروپونیک گل رز )

پیش از آنکه به آموزش کامل پرورش گل رز هلندی در گلخانه و یا به عبارتی دیگر به گلخانه هیدروپونیک گل رز بپردازم، لازم می دانم نگاهی مختصر به شرایط نگهداری و پرورش این واریته محبوب گل رز داشته باشم.

رز هلندی در نزد دوست داران گل و گیاه بسیار محبوب و زیبا بوده و نماد عشق در سراسر جهان می باشد. از این رو به لحاظ صرفه ی اقتصادی و با فراهم نمودن یارانه از سوی دولت هلند، در بسیاری از گلخانه های این کشور پرورش و تولید گل رز هلندی روز به روز در حال افزایش است. با این حال می توان به صورت کلی بیان نمود رز هلندی در کشور هلند، بیشتر برای اهداف صادراتی پرورش می یابد.

گل رز هلندی از گیاهان خانواده Rosaceae، جهت رشد و نمو حداکثری خود در گلخانه نیاز به نور مستقیم خورشید دارد که البته در صورت کاشت و پرورش این واریته در ایران می بایست در فصول گرم سال توسط سایه بان ها همانند شید، لوکس نوری را کاهش داد ( چون در این مقاطع زمانی شدت نور بیش از همیشه خواهد بود ).

از طرفی دیگر در فصل زمستان نیاز به سایه بان ها نبوده و بهتر است نور به صورت مسقیم در اختیار گیاه قرار بگیرد ( بهترین لوکس نوری برای پرورش گل رز در گلخانه بین 40000 تا 60000 است ).

آیا نور مناسب تنها شرط راه اندازی گلخانه گل رز و پروش گیاه است ؟

خیر، برای تولید با کیفیت و فروش بهتر رز هلندی در بازار نیاز هست که دیگر شرایط نگهداری و محیطی گیاه در گلخانه نیز ایده آل باشد ( چون بازار رقابتی بوده و سود بیشتر در تولید با کیفیت است ).

دیگر الزامات راه اندازه گلخانه و تولید با کیفیت گیاه:

• درجه حرارت 15 تا 18 درجه ی سانتی گراد ( گلخانه باید به سیستم سرمایشی و گرمایشی مجهز باشد ).
• رطوبت محیطی 60 الی 65 درصد ( گلخانه باید به سیستم های مه پاشی تجهیز باشد ).
• کیفیت مناسب آب ( شوری آب نباید بالا باشد ).
• کاشت با کیفیت ترین پایه گل رز هلندی.

با فراهم نمودن بستر کشت مناسب و همچنین آماده سازی شرایط محیطی اشاره شده، به سادگی می توان رز هلندی را در گلخانه پرورش و سود زیادی از فروش آن در بازارهای مربوطه به دست آورد.

برای پرورش گل رز هلندی در گلخانه نیاز به چه نوع بافت خاکی است ؟

یکی از اساسی ترین نیازها برای پرورش گل رز هلندی در گلخانه، انتخاب خاک مناسب برای بستر کشت گیاه است و می بایست در تهیه آن به نکات مهمی توجه کرد.

• PH خاک باید بین 5/5 تا 7 باشد.
• برای رشد و توسعه ی بیشتر ریشه باید خاک متخلخل و سریعا رطوبت را از دست بدهد ( به عبارتی دیگر می توان گفت خاک دارای قدرت زهشکی بالایی باشد ).
• لازم به ذکر است در بیشتر گلخانه های کشور هلند از ترکیب کوکوپیت، کوکوچیپس و پرلیت برای تولید رز هلندی استفاده می شود.

اصول استریل و ضد عفونی کردن خاک قبل از کاشت گل رز هلندی:

یکی از بهترین مواد برای ضد عفونی کردن خاک، هیدروژن پراکسید H2O2 می باشد زیرا استفاده از آن آسان و به لحاظ اقتصادی بسیار به صرفه تر از روش های دیگر است.

فرآیند ضد عفونی

در قدم اول می بایست خاک تهیه شده را برای راه اندازی گلخانه هیدروپونیک گل رز، در بستری پهن کنید و سپس به ازای هر لیتر آب، مقدار 3 تا 7 میلی لیتر محلول هیدروژن پراکسید را به آن اضافه نمایید ( لازم به ذکر است که نباید هیچ ماده ی شیمیایی دیگری به آب اضافه شود ).

با طی شدن مرحله قبلی محلول به دست آمده را بر روی تمامی نقاط خاک محلول پاشی کنید و با طی شدن 4 الی 6 ساعت، از آن برای پرورش گل رز در گلخانه استفاده نمایید (از هر یک لیتر محلول، برای یک متر مربع استفاده کنید).

نحوه کرت بندی بوته ها در گلخانه گل رز به چه صورت است ؟

بستر کشت های مرتفع، ایده آل ترین ها برای پرورش گل رز هلندی در گلخانه هستند زیرا آنها با ارتفاع زیاد سبب زهشکی بهتر خاک و هوادهی بیشتر به ریشه می شوند (مخصوصا در فصل زمستان).

ابعاد بستر کشت در گلخانه هیدروپونیک گل رز به شرح زیر است:

• ارتفاع بستر: 45 سانتی متر.
• عرض بستر: 90 سانتی متر.
• طول بستر: با توجه به متراژ گلخانه برآورد می شود.
• فاصله ی بین بسترها: 45 سانتی متر.

برای زهکشی بهتر خاک می توانید قبل از ریختن کوکوپیت و پرلیت، در انتهای بستر کشت مقداری شن و ماسه را جهت خروج بهتر آب اضافه نمایید زیرا همان طور که اشاره شد خاک مورد استفاده در گلخانه گل رز می بایست تخلخل پذیری مناسبی داشته باشد.

از طرفی دیگر می توان در بالای شن و ماسه اضافه شده به بستر کاشت، مقداری هم کود آلی اضافه نمود تا هم عناصر ریز مغذی برای ریشه های گیاه تامین شده و هم شرایط زهکشی خاک بهتر شود.

بهترین رنگ بندی برای فروش بیشتر محصول در گلخانه هیدروپونیک گل رز چیست ؟

آنچه که قبل از پرورش گل رز در گلخانه دارای اهمیت است، موضوع رنگبندی واریته ها می باشد زیرا رنگ بندی مناسب، فروش محصول را آسان تر نموده و در نهایت سبب افزایش قیمت محصول می گردد.

گل رز هلندی رنگ های بسیاری زیادی از قبیل قرمز، زرد، صورتی، نارنجی و سفید دارد و با در نظر گرفتن تمامی نکات اشاره شده در این مقاله می توان گفت اغلب تولید کنندگان موفق گل رز 25 درصد فضای کشت خود را به گل رز قرمز اختصاص می دهند.

البته ناگفته نماند با تشخیص صحیح و آشنایی کامل از بازار ( مثل روز ولنتاین ) این نسبت تغییر کرده و گاهی اوقات فضای بیشتری به رز قرمز جهت سود آوری بالاتر اختصاص داده می شود.

لازم به ذکر است گل رز آبی نیز به صورت طبیعی قابل پرورش نبوده و توسط واریته های تیره رنگ رز هلندی ساخته می شود ( با رنگ پاشی و یا قرار دادن ساقه گیاه در محلول های آبی رنگ ).

نسبت پیشنهادی بنده جهت رنگ بندی و راه اندازی گلخانه هیدروپونیک گل رز :

• 50 درصد گل رز قرمز
• 15 درصد گل رز زرد
• 15 درصد گل رز صورتی
• 10 درصد گل رز نارنجی
• 10 درصد گل رز سفید

تراکم کاشت رز هلندی در هر متر مربع، 8 تا 10 بوته می باشد با این حال نسبت اشاره شده متغیر بوده و عواملی زیادی بر کاهش و یا افزایش آن دخیل هستند ( مثل سایز بوته ).

پس از کاشت بوته ها می بایست رطوبت گلخانه گل رز را به مدت 4 الی 6 هفته روی عدد 80 درصد تنظیم نمود تا از خشک شدن تمامی بوته ها جلوگیری شود.

نکات مهم آبیاری بوته ها برای پرورش گل رز در گلخانه

کیفیت آب مورد استفاده جهت پرورش گل رز هلندی در گلخانه می بایست به شرح زیر باشد :

• PH بین 6/5 تا 7.
• EC بین 0/5 تا 1 MS/CM.

نکات مهم در آبیاری بوته ها در گلخانه گل رز :

• آبیاری گیاه که به صورت قطره ای انجام شده و در اختیار ریشه ی گیاه قرار می گیرد، باید به تمامی بوته ها به صورت یکسان برسد.
• برای هر بستر کشت، از دو نوار آبیاری قطره ای استفاده شود.
• پس از کاشت رز هلندی بلافاصله آبیاری بوته ها انجام شود تا ریشه ها به رشد یکنواخت ترغیب شوند (آبیاری اولیه کمی سنگین بوده و سپس در حین پرورش، میزان آب آبیاری تغییر می کند)
• هر بوته ی گل رز هلندی در روز نیاز به 800 تا 1000 میلی لیتر آب دارد.
• قبل از آبیاری گل رز باید رطوبت خاک بررسی شده و سپس اقدام به آبیاری شود زیرا به علت تغییر فصل، همیشه کاهش رطوبت به یک شکل در خاک صورت نمی گیرد.
• آنچه که در آبیاری بوته ها اهمیت دارد آن است که خاک همیشه بر اساس یک قاعده ی سرانگشتی نم دار باشد (یعنی در حالتی که خاک را با دست می فشاریم، آب بسیار کمی از آن بچکد) تا از ظهور بیماری ها برای ریشه های گیاهان جلوگیری شود.
• زمان آبیاری رز هلندی صبح زود و قبل از طلاع آفتاب می باشد.

به عنوان نکته آخر لازم به ذکر است برای پرورش گل رز در گلخانه می بایست محلول پاشی بوته ها هم مانند آبیاری، صبح زود انجام شود ( به طور مثال محلول پاشی کود 36 12 12 جهت افزایش سایز غنچه ).

در گلخانه هیدروپونیک گل رز نحوه تغذیه بوته ها به چه صورت است ؟

پس از کاشتن بوته ها در خاک، کود سه بیست به میزان 2 گرم در لیتر، هر دو روز یکبار و به مدت سه ماه در اختیار گیاهان قرار داده می شود. نحوه ی دسترسی بوته ها به عناصر غذایی از طریق سیستم آبیاری ( کود آبیاری ) می باشد.

در این بین عناصر ریز مغذی هر چهار روز یکبار و یا ماکزیمم هفته ای یکبار توسط آب آبیاری در اختیار ریشه های گیاهان قرار می گیرند.

در صورت ظهور علائم کمبود ریز مغذی ها بر روی بوته ها، زمان مذکور و فرمول تغذیه تغییر پیدا کرده و ریز مغذی ها با فاصله زمانی کمتری در اختیار گیاهان قرار می گیرند.

بررسی کیفیت خاک پس از کوددهی گل رز هلندی به لحاظ EC و PH، هر 2 الی 3 ماه صورت می گیرد تا از راندمان بالای خاک گلخانه هیدروپونیک گل رز اطمینان حاصل شود.

از روش های تشخیص کمبود عناصر ریز و درشت مغذی برای افراد غیر متخصص آن است که بوته سالم و براق نباشند.

پس از پرورش گل رز در گلخانه چه زمانی برای برداشت محصول مناسب است ؟

برداشت محصول در گلخانه بعد از 12 تا 15 هفته کشت و کار شروع می شود و متوسط عملکرد، 230 گل رز شاخه بریده در متر مربع (در شرایط نرمال) می باشد.

بهترین زمان برداشت محصول پس از پرورش گل رز در گلخانه، صبح زود و یا اواخر عصر می باشد یعنی درست زمانی که درجه حرارت هوا نسبت به دیگر ساعات روز کمتر است.

انتهای ساقه ی گل رز هلندی پس از برداشت در سطل پلاستیکی که حاوی آب و اسید سیتریک است قرار گرفته و سپس در سردخانه تا ارسال به بازار مربوطه نگهداری می شود.

آیا نیازی هست که گلخانه گل رز مجهز به سرد خانه باشد ؟

نگهداری در سردخانه برای هر گلی که سریع به بازار فرستاده نمی شود و یا گلهایی که به صورت عمده به فروش می رسند، توصیه می شود.

دماهای پایین نرخ تنفس گل ها را کاهش داده و عمر گلدانی گلها را طولانی می کند.

به طور کلی برای نگهداری بیشتر گلها می بایست دما بین 0 تا 4 درجه سانتی گراد و رطوبت نسبی بین 85 تا 90 درصد باشد در این حالت می توان گل ها را تا 10 روز در سرد خانه گلخانه گل رز و با درجه حرارت 1 درجه سانتی گراد نگهداری کرد.

هرگز نباید گل رز هلندی را با میوه ها و سبزی ها در یک مکان واحد نگهداری نمود. بعضی از میوه ها و سبزیجات اتیلن تولید می کنند که به واسطه آن عمر رز هلندی به طور قابل ملاحظه ای کاهش پیدا می کند.

از سویی دیگر نگهداری گیاه در معرض میوه ها و سبزی ها احتمال هجوم آفات را افزایش داده که این امر از میزان بازار پسندی محصول به شدت می کاهد.

احتمالا پرورش دهندگان تازه کار رز هلندی که محصولاتشان را در بازار های خرده فروشی محلی به فروش می رسانند تمکن مالی لازم و یا دسترسی به یک سردخانه مجهز را ندارند.

از آنجا که بیشتر رز های تولیدی این افراد ظرف چند ساعت به فروش می رسند، آنها می توانند از یک محل خنک مثل یک اتاق دارای کولر با تهویه مطبوع استفاده کنند.

چگونه بدون استفاده از سرد خانه و با هزینه کم از رز های شاخه بریده نگهداری کنیم ؟

پس از اتمام کار در گلخانه گل رز می توانید از رز های شاخه بریده خود با مواد زیر مراقبت کنید:

• هیدروکسی کینولین سولفات
• هیدروکسی کینولین سیترات
• نیترات نقره
• تیوسولفات نقره
• تیوبندازول
• نمک های چهار گانه ی آمونیوم
• ترکیبات کلرین کند رها شونده
• سولفات آمونیوم
• ساکارز

رزهای شاخه بریده هلندی قبل از ارسال به بازار چگونه بسته بندی می شوند ؟

بسته بندی به عنوان مانعی بین شرایط داخل و خارج بسته عمل می کند و گل ها را از شرایط نامطلوب خارجی، محافظت می کند و این امکان را فراهم می کند که هوای کمی در داخل بسته وجود داشته باشد.

در زمان بسته بندی گل رز هلندی در جعبه ها، ابتدا گل ها در کاغذ یا پلاستیک پیچیده شده و سپس محکم بسته بندی می شوند به نحوی که در جریان حمل نقل نلزرند و لق نزنند. ابعاد جعبه های گل استاندارد 100*33*21 سانتی متر می باشد.

گوشه های این جعبه ها بسیار مهم است چون باید مقاومت لازم جهت جلوگیری از لهیدگی گل ها را داشته باشد به همین خاطر باید کارتن ها به اندازه ی نیاز خریداری شده و خرید آنها به روز باشد همچنین محل نگهداری کارتن ها باید تمیز و خشک باشد ( دمای انبار کارتن ها در محدوده 23 الی 27 درجه سانتی گراد و رطوبت نسبی کمتر از 50 درصد) تا مقوا ها استقامت خود را حفظ نمایند.

چگونه برای پرورش گل رز هلندی در گلخانه برنامه ریزی کنیم ؟

گل رز هلندی یکی از مهمترین محصولات تجاری در حوزه ی تولید گل شاخه بریده می باشد. گل رز در بازارهای بین المللی و ملی، از تقاضای بسیار زیادی برخوردار است. قبل از شروع به تولید و پرورش رز هلندی در گلخانه می بایست شناخت کافی از بازار فروش حاصل شود.

به طور کلی می توان گفت آنچه که در فروش محصول با کیفیت در بازار نقش اساسی را دارد، بحث عرضه و تقاضای محصول می باشد.

رز هلندی همواره از بازار فروش خوبی برخوردار است و اوج تقاضا و افزایش قیمت آن را می توان در زمان هایی نظیر روز ولنتاین و یا عید نوروز مشاهده نمود با این حال در مناسبت های اشاره شده می توان با تولید با کیفیت و ارسال به موقع گل، سود مناسبی را از فروش محصول به دست آورد.

کلام آخر

نیاز بازار به گل رز هلندی در طی دو سال گذشته با افزایش تقاضا رو به رو بوده است و در این مدت، افراد بسیار تحصیل کرده ای به این حوزه ورود پیدا کرده اند با این حال می توان با آنالیز دقیق بازار به این نتیجه رسید که تولید و پرورش گل رز در گلخانه یک انتخاب ایده آل برای افرادی که قصد کشاورزی و گلخانه داری را دارند، می باشد.

من سینا فتاح زاده امیدوارم این مقاله به شما همراه گرامی سایت پرشیالرن کمک کرده باشد تا در راستای راه اندازی گلخانه گل رز خود ایده آل ترین تصمیم و به بهترین نحو ممکن رزهای دوست داشتنی را پرورش دهید.

در صورتی که در ارتباط با هر یک از موارد اشاره شده جهت راه اندازی گلخانه و همچنین پرورش گل رز در گلخانه سوالی دارید، حتما آن را با بنده و دیگر همراهان سایت پرشیالرن به اشتراک بگذارید.