ارکیده ها در طبیعت در شرایط به نسبت گرم و مرطوب رشد و نمو می کنند. بسیاری از افراد بر این باور هستند که غبارپاشی ارکیده از گیاهان اکسیژن ساز آپارتمانی، امری صحیح بوده و به رشد مناسب گل ارکیده کمک فراوانی می کند با این حال در این مقطع پرسش اصلی این است که غبار پاشی گل ارکیده واقعا برای گیاه مفید است و یا می تواند به گل ارکیده آسیبی جدی وارد کند؟
در ارتباط با پرسش مطرح شده می توان گفت غبار پاشی گیاه باعث افزایش درصد ابتلای گل ارکیده به بیماری های قارچی و باکتریایی خواهد شد با این حال اگر غبارپاشی ارکیده در زمان صحیح و شرایط تهویه ای مناسب (که اغلب در شرایط نگداری گیاه در خانه وجود ندارد) انجام شود، شانس ابتلای گیاه به بیماری های گل ارکیده کاهش می یابد.
از طرفی روش های بهتری برای افزایش سطح رطوبت محیطی گیاه مانند استفاده از سینی زیر گلدانی و یا دستگاه های بخور خانگی وجود دارد که بدون به خطر افتادن سلامتی گیاه می توان نیاز رطوبتی ارکیده را به بهترین شکل ممکن تامین نمود.
آیا گل ارکیده نیاز به رطوبت محیطی دارد؟
بله، بیشتر واریته های گل ارکیده از انواع گل آپارتمانی بین رطوبت 40 تا 70 درصد بهترین عملکرد خود را دارند و سطح رطوبتی پایین می تواند مشکلاتی از قبیل پژمردگی برگ گل ارکیده، غنچه های تغییر شکل داده و ریزش برگ و غنچه را برای گیاه در پی داشته باشد.
از سویی دیگر رطوبت بیش از 70 درصد بدون جریان و یا گردش هوا، خطر ابتلای گل ارکیده به بیماری های قارچی و باکتریایی را افزایش می دهد.
غبار پاشی ارکیده را باید در چه شرایطی انجام داد؟
غبار پاشی ارکیده از گیاهان آپارتمانی با نور کم را تنها در زمانی که بتوان شرایط محیطی ایده آل را برای کاهش خطر ابتلای ارکیده به بیماری ها را فراهم کرد، می توان انجام داد. لازم به ذکر است تنها با شرایط محیطی ایده آل می توان به اثر بخشی غبار پاشی گیاه امیدوار بود.
بسیاری از تولید کنندگان تجاری در پرورش گل ارکیده در گلخانه همواره سعی بر آن دارند تا با فراهم کردن شرایطی از جمله، گرما، رطوبت کافی و جریان هوا، گیاه را به رشد حداکثری ترغیب کنند زیرا هدف آنها تولید ارکیده های با کیفیت جهت خرید مصرف کنندگان است.
بنابراین هرچه غنچه ها، سالم تر و ساقه و برگ گیاه نیرومند تر باشد، درصد فروش گل ارکیده ی تولیدی بالاتر خواهد بود.
با این حال شرایط پرورش و نگهداری گل ارکیده در گلخانه با خانه، تفاوت بسیار زیادی داشته و به عقیده ی بنده دو دلیل اصلی و مهم وجود دارد که غبارپاشی گل ارکیده صحیح نبوده و بهتر است از روش های دیگری برای تامین رطوبت گیاه استفاده شود.
علت آنکه بنده با انجام چنین کاری مخالف هستم آن است که در درجه ی اول همان طور که اشاره شد با غبار پاشی گل ارکیده خطر افزایش هجوم بیماری ها به گل ارکیده بالا می رود و به جرات می توان گفت که بیماری های مذکور با سرعت بالایی توانایی از بین بردن ارکیده را دارند.
از سویی دیگر روش های بهتر و کم دردسر تری وجود دارند که به راحتی می توانند نیازهای محیطی گیاه را برطرف کنند که در ادامه ی مقاله به آنها اشاره خواهم کرد.
سه دلیل اصلی که افراد گل ارکیده را غبارپاشی می کنند
دلیل اول و اصلی غبارپاشی ارکیده از سوی دوست داران ارکیده آن است که با اسپری نمودن آب بر روی بافت رویشی گیاه، نیاز رطوبتی برای گل ارکیده تامین شود.
با این حال باید عرض کنم هر چند که اسپری کردن آب، رطوبت محیطی را بالا می برد ولیکن این امر مقطعی بوده و پس از چند ساعت دیگر رطوبت محیطی با تبخیر آب از روی برگ ها، برای ارکیده وجود نخواهد داشت.
دلیل دوم آن است که اگر به رشد گل ارکیده در طبیعت با دقت بیشتری نگاه کنیم خواهیم دید که گیاه برای جذب آب به یک میزبان همانند درختان نیاز دارد و به جای آنکه در طبیعت ارکیده ها در خاک رشد کنند به درختان متصل شده و نیاز آبی خود را هر زمان که رطوبت در هوا وجود داشته باشد تامین می کنند.
همین امر سبب شده تا ارکیده با شرایط رشدی خود در طبیعت به خوبی وفق پیدا کرده و با افزایش رطوبت و همچنین بارندگی که دانه های باران بر روی درختان حرکت می کنند، آب مورد نیاز خود را توسط ریشه و برگ جذب کند.
بر همین اساس با الگو برداری از رشد ارکیده در طبیعت بسیاری از افراد تمایل دارند که در خانه نیز شرایط رشد در طبیعت را برای گیاه فراهم کرده و آن را غبار پاشی کنند.
دلیل سوم مخلوط نمودن بخشی از کود گل ارکیده نظیر کود کیوتن در آب آبیاری بوده که با اسپری نمودن آن بر روی برگ های گیاه عناصر غذایی سوای جذب از ریشه، از سوی برگ های گیاه نیز جذب شوند.
با این حال حرکت اشاره شده اغلب برای پرورش دهندگان گل ارکیده در گلخانه بوده و نیازی نیست افراد در خانه دست به انجام چنین کاری بزنند.
انجام روش مذکور تا حد بسیار کمی در جذب مواد غذایی توسط برگ گیاه موثر است ولیکن برای نگهداری شاخه گل ارکیده در خانه ضروری نیست و نیاز غذایی گیاه به خوبی با کوددهی گل ارکیده به روش کود آبیاری و جذب از ریشه تامین می شود.
دلیل آنکه بنده عرض می کنم نیازی به محلول پاشی غذایی گل ارکیده در خانه نیست آن است که ارکیده ها نیاز بسیار کمی به عناصر غذایی دارند و همین نیاز کم به صورت 100 درصدی قابل جذب از سوی ریشه های گل ارکیده می باشد.
از دیگر دلایل مخالفت بنده با این امر آن بوده که عناصر غذایی روی برگ ها ایجاد لک می کنند و همین امر سبب می شود روند فتوسنتز در برگ های گیاه دچار مشکل شده و زحمت شما برای نگهداری از گل ارکیده دو چندان شود زیرا به اجبار باید دائما در حال نظافت کردن برگ های گل ارکیده ی خود باشید.
6 دلیل اصلی که نباید برگ های گل ارکیده را غبارپاشی کنید
بنابر سه دلیل اشاره مبنی بر غبار پاشی ارکیده، 6 دلیل علمی و اصولی دیگر وجود دارد که نشان می دهد غبارپاشی گیاه کاری اشتباه است.
دلیل اول محبوبیت بسیار زیاد گل ارکیده در بین دوست داران گل های آپارتمانی است. ارکیده ها به دلیل داشتن غنچه های بسیار زیبا به این محبوبیت دست یافته اند اما مواردی نظیر غبارپاشی گل ارکیده بر روی غنچه های گیاه، باعث ایجاد لکه های بیماری بر روی آنها شده که می تواند برای زیبایی آنها خطر ساز شود.
لازم به ذکر است که این لک ها دائمی بوده و بر روی گیاه باقی خواهند ماند و شرایط تکثیر گل ارکیده را بیش از حد سخت خواهند کرد.
دلیل دوم، باقی ماندن قطرات آب بر روی برگ های گیاه می باشد. در شرایطی که هوا کمی خنک باشد و جریان هوا در اطراف گل ارکیده وجود نداشته باشد آب مدت زمان بیشتر در تماس با برگ گیاه است.
موضوع اشاره شده خطر پوسیدگی برگ گل ارکیده را افزایش می دهد در نتیجه در این شرایط برای حفظ سلامتی گیاه می بایست رطوبت موجود را توسط یک پارچه ی تمیز از روی برگ گل ارکیده پاک نمایید.
با توجه به آنچه که گفته شد پرسشی در ذهن ایجاد می شود که چرا ارکیده ها در طبیعت دچار این پوسیدگی نمی شوند؟
ارکیده ها در طبیعت همانند رشد در خانه، رشد و نمو نمی کنند. آنها در طبیعت به درختان چسبیده و برگ های آنها حالت آویزان و زاویه ای رو به پایین دارند در نتیجه هرگونه باران و یا رطوبت محیطی روی برگ های گیاه، آثاری به جا نگذاشته و به سمت پایین حرکت می کند.
دلیل سوم، وجود روش های بهتر دیگر جهت تامین رطوبت برای گیاه است زیرا شما برای تامین رطوبت مناسب برای گل ارکیده در خانه به تنها چیزی که نیاز دارید وجود مقداری بخار آب در اطراف گیاه می باشد و نه روی برگ گیاه.
دلیل چهارم عدم توازن در برنامه ی غبار پاشی گیاه است که گاهی اوقات برنامه ی مذکور دچار تغییر شده (به طور مثال یک روز صبح و روز دیگر، در ظهر غبارپاشی انجام می شود) و این موضوع سبب وارد شدن استرس به گیاه شده و گیاه را دچار کم آبی می کند (به علت تبخیر و تعرق گیاه).
دلیل پنجم ژنتیک گل ارکیده می باشد که تنها ریشه های گیاه هستند که با جذب آب وفق پیدا کرده اند. در زمانی که گل ارکیده غبارپاشی می شود و از سویی دیگر ریشه ها آب آبیاری را از خاک گلدان مناسب ارکیده جذب می کنند، وجود هر دو اتفاق نیاز آبی را دچار نواسان کرده و به گیاه صدمه می زند.
دلیل اخر همان طور که در اول مقاله به آن اشاره شد هجوم بیماری های باکتریایی و قارچی به گل ارکیده است که اغلب افرادی که از گل ارکیده در خانه ی خود مراقبت می کنند با چنین مسائلی رو به رو هستند و عدم غبارپاشی ارکیده، موضوع مطرح شده را به شکل قابل توجهی بی اثر می کند.
چه روش هایی برای تامین رطوبت گل ارکیده در خانه وجود دارد؟
راه حل اول، استفاده از سینی زیر گلدانی است به طوری که می بایست در درجه ی اول سینی زیر گلدانی برای گلدان گل ارکیده تهیه شده (اگر در شرایط فعلی موجود نیست) و سپس مقداری سنگ ریزه بر روی آن ریخته شود.
آب خروجی از انتهای گلدان گل ارکیده که حاصل از زهکشی آب آبیاری می باشد بر روی سینی جمع شده و به آرامی در طی ساعات روز تبخیر می شود. در این حالت ریشه های ارکیده با آب موجود در سینی زیر گلدانی تماس نداشته و گیاه از خطر پوسیدگی ریشه در امان است.
راه حل دوم، نگهداری شاخه گل ارکیده در کنار سایر گیاهان آپارتمانی است به طوری که گل ارکیده به واسطه ی تعرق آب از بافت رویشی سایر گیاهان آپارتمانی دیگر، به رطوبت محیطی مناسب خود دست پیدا می کند.
راه حل سوم، استفاده از دستگاه های رطوبت ساز خانگی است که اهمیت این دستگاه ها در فصول سرد سال به علت استفاده از وسایل گرمایش در خانه و خشکی هوا، بیشتر نمایان می شود.
دستگاه های رطوبت ساز خانگی مثل دستگاه بخور به خوبی انجام وظیفه می کنند و رطوبت محیطی مناسب برای گل ارکیده را تامین کرده و دیگر نیازی به غبارپاشی ارکیده نخواهد بود.
کلام آخر
سطح رطوبتی اطراف گیاه در شب، به اوج خود می رسد و در روز با طلوع آفتاب به کمترین میزان خود خواهد رسید بنابراین پیشنهاد می شود در هنگام تامین رطوبت محیطی مناسب برای گیاه به این دو نکته ی مهم توجه داشته باشید.
در پایان اگر شما عزیزان هم در زمینه ی غبار پاشی گل ارکیده سوال و یا تجربه ای دارید آن را با ما به اشتراک بگذارید.