چگونه گل ارکیده را تکثیر کنیم؟ + آموزش تصویری

در این مقاله قصد دارم به روش های تکثیر گل ارکیده از گیاهان اکسیژن ساز آپارتمانی و همچنین شرایط محیطی و الزامات لازم جهت نگهداری گیاه بعد از بریدن ساقه (قلمه زدن ارکیده) برای گلدهی مجدد، نگاهی حرفه ای داشته باشم. امید است که مقاله فوق مورد توجه شما عزیزان قرار بگیرد تا پایان مقاله همراه ما باشید.

تکثیر ارکیده با ساقه گل چگونه است؟

در تکثیر ارکیده با ساقه گل دو روش متفاوت وجود دارد:

روش اول: تکثیر ارکیده از ساقه گل توسط پاجوش گیاه

در فصل بهار و پس از اتمام گلدهی گل ارکیده از انواع گل آپارتمانی، درست زمانی که گیاه دارای گیاهچه های کوچک و دارای 2 الی 3 برگ و ریشه های به اندازه 5 تا 7 سانتی متر هستند، گیاهچه های تشکیل شده توسط ابزار آلات برش همانند تیغ، از گیاه مادر جدا شده و به صورت جداگانه در همان مخلوط خاک قبلی و شرایط محیطی کاشته می شوند.

در این روش تکثیر ارکیده از ساقه گل، حدودا طی بازه زمانی شش ماه ریشه های جدید گیاهچه کاشته شده تشکیل می شود.

روش دوم: تکثیر ارکیده از ساقه گل توسط ساقه اصلی

در این روش تکثیر، از گره های موجود در ساقه اصلی استفاده می شود، به طوری که باید روی ساقه ی اصلی گیاه، گره مناسبی که آسیب ندیده را انتخاب و سپس 2 سانتی متر بالا تر و همچنین 2 سانتی متر پایین تر از گره مذکور را در ساقه اصلی برش داد.

پس از برش نقطه گفته شده، باید تکه کوچک ساقه را بر روی یک مخلوط خاک دارای رطوبت قرار داد و سپس با قرار دادن پلاستیکی بر روی آن، از ساقه محافظت کرد، علت استفاده از پلاستیک در این روش از تکثیر گل ارکیده از ساقه گل، ایجاد کردن شرایط گلخانه ای برای ساقه بریده شده گیاه است زیرا این امر سبب رشد سریع تر و تولید ریشه در ساقه ی کوچک ارکیده خواهد شد.

پس از گذشتن مدتی گیاهچه ای کوچک بر روی ساقه ایجاد می شود و بعد از نمایان شدن این گیاهچه، می توانید آن را درون گلدان مناسب گل ارکیده بکارید.

لازم به ذکر است هر دو روش اشاره شده برای تکثیر گیاه نیز در پرورش گل ارکیده در گلخانه استفاده می شود.

تکثیر گل ارکیده به روش تقسیم بوته چگونه انجام می شود؟

این روش تکثیر گل ارکیده مخصوص ارکیده های چند پایه و خمیده مثل ارکیده Cattleya می باشد. تقسیم بوته در ارکیده های مورد اشاره تنها بر روی گیاهانی که شش پیاز کاذب و یا بیشتر دارند، انجام می شود.

در این نوع تکثیر، محل برش ریزوم ها از بین سومین و چهارمین پیاز کاذب است به طوری که هر قسمت به صورت مجزا در یک گلدان کاشته می شود. در گل ارکیده Cattleya تقسیم ریزوم هر سه سال یک بار صورت می گیرد.

ابزار های مورد نیاز جهت تکثیر ارکیده با ساقه گل چیست؟

برای تکثیر ارکیده از ساقه باید از قیچی، قیچی باغبانی و یا چاقوی تیز استفاده کنید. تنها از ابزارهای برشی استفاده کنید که تمیز و استریل هستند، زیرا در غیر این صورت ممکن است باکتری، قارچ از بیماری های گل ارکیده و یا ویروس به گیاه انتقال پیدا کند و در صورتی که از چندین گیاهان آپارتمانی کوچک و یا گیاهان آپارتمانی بزرگ در خانه نگهداری می کنید، ممکن است موارد گفته شده از گیاهی به گیاهان دیگر شما منتقل شود.

برای تمیز و استریل کردن ابزار خود جهت تکثیر ارکیده با ساقه گل می توانید از الکل و یا شعله کوچک آتش استفاده کنید.

دیگر ابزار مورد استفاده جهت تکثیر گل ارکیده از گیاهان آپارتمانی با نور کم، استفاده از تیغ های یک بار مصرف است که باید بعد از مصرف دور انداخته شود. در صورت مصرف دوباره آن به گیاه آسیب وارد می شود و گل ارکیده نیز، آلوده شده و از بین می رود.

زمانی که تکثیر ارکیده از ساقه تمام شد باید یک عملیات ضد قارچ برای ساقه ی بریده شده گل ارکیده انجام داد و می توانید برای این عملیات، به اصلاح خودمانی که به آن ضد عفونی می گوییم از دارچین استفاده کنید.

دارچین یک قارچ کش طبیعی است و فقط کافی است مقدار کمی دارچین در مکانی که ساقه را بریده اید ریخته و مطمئن شوید که دارچین بر روی برگ گیاه ریخته نشود، زیرا در صورتی که حتی درصد کمی از دارچین بر روی برگ های ریخته شود باعث می شود رطوبت برگ به سرعت تخلیه شود و به گل ارکیده آسیب جدی وارد شود.

چگونه ساقه را جهت دوباره گل دادن ارکیده بررسی کنیم؟

کاری که با ابزار برش در راستای تکثیر ارکیده از ساقه انجام می دهید بستگی دارد که پس از سقوط ساقه بریده شده،  انتهای ساقه اصلی به چه رنگی می باشد، اگر نقطه ی مذکور (محل برش) سبز و سالم باشد، گیاه زنده می ماند و قادر به تولید گل جدید و یک جهش ثانویه است و اگر قهوه ای و خشک باشد.

بهتر است برای دوباره گل دادن ارکیده کاری متفاوت را بر روی ساقه گیاه اعمال کنیم و قطعا راز دوباره گل دادن گل ارکیده نیز دقیقا همین موضوع یعنی رنگ ساقه در محل برش است که در ادامه مقاله نیز به این موضوع اشاره خواهم کرد.

چگونه ساقه گل ارکیده را جهت تکثیر آن آماده‌سازی کنیم؟

بر روی ساقه گل ارکیده به دنبال یک گره، در زیر پایین ترین غنچه گیاه باشید و فقط 2 سانتی متر بالاتر از این گره، برش تمیز را انجام دهید.

زمانی که این کار انجام شد حدودا 50% شانس وجود خواهد داشت که رویش ساقه جدید گل ارکیده جهت مخالف ساقه اصلی رشد کند که در صورت بروز این اتفاق باید ساقه جدید، مجددا به همین روش برش داده شود و یا از میله آهنی کوچکی در کنار ساقه اصلی در جهت رشد همسو ساقه ی جدید گل ارکیده از همان ابتدای برش استفاده کنیم.

با این حال نسبت به حالت قبلی گیاه که ساقه بریده نشده بود، گل ارکیده، نیاز بیشتری به انرژی دارد تا بتواند دوباره گلدهی داشته باشد و ممکن است که غنچه های جدید از غنچه های قبلی کوچک تر باشد. برخی مواقع بهتر است به گل ارکیده استراحت دهید تا بتواند فقط غنچه های زیبا را تولید کند.

در ادامه مقاله به مواردی اشاره خواهم کرد که بتوان همان غنچه های قبلی را از لحاظ اندازه بعد برش ساقه ، از ساقه ی جدید ارکیده، انتظار داشت.

نکته مهم دوباره گل دادن ارکیده

اگر برای دوباره گل دادن ارکیده خود عجله ایی ندارد و گل ارکیده شما قوی و بسیار سالم است و از آن به خوبی مراقبت کرده اید، می توانید گیاه را کمی بالاتر از ریشه، برش دهید تا گیاه تمرکز خود را بر روی توسعه ریشه های جدید و برگ های تازه بگذارد، لذا به همین علت درون گیاه یک منبع انرژی زیادی حاصل می شود که برای فصل شکوفه دهی بعدی، گل ارکیده می تواند تمرکز زیادی داشته باشد.

چگونه ساقه مرده را جهت تکثیر گل ارکیده جداسازی کنیم؟

همان طور که در چند خط بالاتر اشاره شد اگر محل بریده شده ساقه در جهت تکثیر گل ارکیده قهوه ای و ناسالم است، دیگر هیچ نقطه ای بر روی ساقه گل ارکیده وجود نخواهد داشت که بالای گره ای بتوان ساقه را برش داد تا گیاه بتواند مجددا رشد و تولید غنچه کند.

بنابراین می توان گفت گل ارکیده تصمیم گرفته است تا ساقه از بین رفته باشد و مراقبت بیشتر شما هیچ کمکی به گیاه نخواهد کرد.

در نتیجه بهتر است که همان طور که اشاره کردم برای نگهداری گل ارکیده، ساقه را تا پایین گیاه برش دهید زیرا این بهترین راه حل برای تشویق گیاه به تمرکز کردن بر روی رشد ریشه های سالم و غنچه دهی دهی برای سال بعد است.

در نتیجه می توان گفت سیستم ریشه ای سالم برای آنکه گل ارکیده شما شاد تر باشد، ما را مجبور به این نوع تکثیر گل ارکیده می کند. گاهی ممکن است اتفاق بیفتد که قسمت بالای برش قهوه ای شده باشد، در حالی که قسمت پایینی سبز و پر جنب و جوش به نظر می رسد و بنابر تجربه شخصی بنده، همواره در این حالت با بریدن ساقه گیاه، در جایی که درست سبز است، می توان در تکثیر گل ارکیده موفقیت حاصل کرد.

شما نیز می توانید به راحتی تصمیم به انجام این عمل بگیرید و قطعا نقطه گفته شده برش، کمی پایین تر از آنچه که در اول مقاله گفته شده است، خواهد بود.

چگونه ارکیده ای که 2 ساقه اصلی دارد را تکثیر کنیم؟

آموزش قلمه زدن ارکیده در این حالت:

ممکن است گل ارکیده شما دارای دو ساقه اصلی باشد که در این حالت بهتر است ساقه ها را ترتیب زیر برای تکثیر آماده کنید:

• یک ساقه را از گره ای که گفته شد برش دهید
• ساقه دیگر را از پایه ساقه اصلی گیاه برش دهید

در صورتی که غیر از حالت گفته شده ساقه ها را برش دهید گل ارکیده نمی تواند انرژی هر دو ساقه ای که از میان گره بریده شده اند را، تامین کند. علت آنکه این روش را خدمت شما عزیزان پیشنهاد کردم آن است که تمرکز بر روی یک ساقه احتمال غنچه دهی را افزایش می دهد بدون آنکه انتظار داشته باشید برای جهش یک گل جدید صبر کنید.

چرا گل ارکیده من با وجود تکثیر آن هنوز گلدهی ندارد؟

مواردی وجود دارد که ساقه بریده شده گل ارکیده با رعایت تمام نکات گفته شده به حیات خود ادامه نمی دهد.

این کار ممکن است نا امید کننده باشد که شما ساقه گل ارکیده را اصلاح کرده باشید، اما هنوز رشد جدیدی را مشاهده نمی کنید که در ادامه به پنج مورد اصلی اشاره خواهم داشت که ساقه گل ارکیده بعد از ثکثیر از تولید غنچه جدید برای شما امتناع می کند:

1- ژنتیک گل ارکیده

گاهی اوقات بر اساس ژنتیک گل ارکیده خریداری شده حتی اگر بهترین مراقبت را از آن کنید گیاه ممکن است غنچه ثانویه خود را تولید نکند، در حالی که شاید دو گلدان ارکیده خریداری کرده باشید و گیاه دیگری به راحتی غنچه ثانویه را تولید کند. به عبارتی می توان گفت مساله ژنتیکی راه حلی ندارد و مراقبت ویژه، برای آن کار ساز نخواهد بود.

2- نبود نور کافی برای گل ارکیده و دلیل ریزش گل های ارکیده

اگر با مقاله های قبلی بنده در مورد گل ارکیده در سایت پرشیالرن آشنا باشید همواره به این موضوع اشاره داشته ام که گل ارکیده انرژی لازم فرآیند های خود را از فتوسنتز بدست می آورد و ممکن است تمام موارد گفته شده را رعایت کرده باشید، اما گلدان در مکانی باشد که نور در آنجا کافی نیست و گیاه نمی تواند انرژی لازم برای غنچه دهی مجدد را داشته باشد.

به طور ایده آل می توان گفت برای نگهداری شاخه گل ارکیده نباید گلدان گل ارکیده بیش از 30 سانتی متر از پنجره خانه فاصله داشته باشد تا گیاه بتواند رشد کند، در حالی که اگر نور از بالا تامین شود گیاه بالاترین راندمان را خواهد داشت.

بنابراین می توان گفت دوری زیاد گلدان گل ارکیده از پنجره، نور را ناکافی می کند و بدون نور، گل ارکیده شما انرژی کافی برای شکوفه دادن و تولید گل را نخواهد داشت و نیز یکی از دلایل ریزش غنچه ها سوای بحث رشد گیاه بعد از تکثیر گل ارکیده، نیز همین مورد می باشد.

3- دمای غیر مناسب و شل شدن برگ ارکیده

دلیل دیگر که گل ارکیده شما از گل دادن بعد از تکثیر گل ارکیده، خودداری می کند آن است که گیاه در دمای مناسب بعد از برش ساقه نگهداری نمی شود. زیرا دمای مناسب جهت نگهداری گیاه بعد از تکثیر گل ارکیده، باید در روز 16 – 24 درجه سانتی گراد باشد و در شب نیاز دمایی گیاه باید پایین تر از دمای 16 – 24 درجه سانتی گراد باشد.

در این مرحله که ساقه را برش داده شده است، دمای 15 درجه سانتی گراد در شب مناسب خواهد بود، زیرا دمای گفته شده سبب می شود که گیاه برای تولید جوانه تشویق شود.

4- آب دهی نامناسب برای بعد از تکثیر گل ارکیده

اگر فرض ما بر این باشد که هر بار آب کافی و مناسب در اختیار گیاه قرار داده شده است و از طرفی هم زمان آبیاری گل ارکیده درست بوده است، ممکن هست آب مصرفی که عموما از شیر آلات خانه تامین می شود سخت باشد و سبب ایجاد مشکلاتی برای جذب عناصر غذایی شده و حتی سبب سمیت آنها شود.

همان طور که قبلا اشاره کردم اگر از آب معدنی استفاده شود گیاه راندمان بالاتری خواهد داشت و در صورتی که بتوانید از آب مقطر و یا آب باران استفاده کنید، گل ارکیده به طرز شگفت انگیزی رشد خواهد کرد و اگر بسیار نگران کیفیت گل ارکیده خود هستید می توانید برای آبیاری گیاه از آب مقطر استفاده کنید.

5- ریشه های ناسالم گل ارکیده

سیستم ریشه گل ارکیده را بعد از تکثیر گل ارکیده چک کنید، زیرا اگر آبیاری بیش از حد انجام شده باشد ممکن است ریشه ها آسیب دیده و خراب شده باشند و در صورت بروز این اتفاق ممکن است ریشه ها به علت ضعیف شدن، شکسته شوند و جزئی از مخلوط خاک گلدان شوند که عملا هیچ تاثیری برای رشد گیاه نخواهند داشت.

موضوع دیگر اینکه گل ارکیده نمی تواند برای ادامه رشد و حیات خود با ریشه های نا سالم، آب کافی و عناصر غذایی را از کود مناسب گل ارکیده نظیرکود کیوتن جذب کند و تولید غنچه کند…

چگونه گلدان ارکیده را بعد از تکثیر گل ارکیده تعویض نماییم؟

به یاد داشته باشید هنگامی که ساقه گل ارکیده را برش می دهید، گلدان آن را به همراه مخلوط خاک تعویض کنید، به ویژه اگر ساقه را از پایه برش می دهید.

زیرا در این حالت گیاه وارد فاز رویشی می شود و برگ و ریشه جدید تولید می کند. تعویض گلدان به گیاه این اجازه را می دهد که به پتانسیل کامل خود در جهت رشد برسد. بنده در مقاله نکات کلیدی در مورد تعویض گلدان ارکیده ، به موارد مهم تعویض گلدان و مخلوط خاک اشاره داشته ام، حتی در حالتی که برش ساقه گل ارکیده انجام نشده باشد، تعویض گلدان گل ارکیده امری ضروری است.

ریشه های گیاه در گلدان، در عرض یک یا دو سال تجزیه شده و تحلیل می رود که می توان تنها از بقایای ریشه در مخلوط خاک جدید برای گلدان جدید در جهت افزایش راندمان زهکشی استفاده کرد.

چگونه پس از تکثیر گل ارکیده آن را کوددهی و تغذیه نماییم؟

باید به گل ارکیده حتی اگر ساقه آن، برش هم داده نشده است، حدودا هر 10 روز کود را در آب آبیاری در اختیار گیاه قرار داد.

بنابراین در این زمان که ساقه گیاه را برش داده اید، بهتر است از کود های ملایم استفاده کنید که تمام مواد مغذی برای رشد گیاه را دارا باشند و بنا بر تجربه شخصی بنده در این مقطع بهترین کود می تواند 10-10-10 باشد. حتما باید در کود گفته شده مقدار کمی اوره نیز در آن وجود داشته باشد و در صورت عدم وجود اوره می توان به صورت جداگانه به همراه کود گفته شده اوره را در اختیار گیاه قرار داد.

2 پرسش متداول در مورد بعد از تکثیر گل ارکیده

آیا کار دیگری وجود دارد که بتوان در راستای تحریک کردن گیاه بعد از تکثیر گل ارکیده برای غنچه دهی انجام داد ؟

به واقع می توان گفت خیر و همان موضوع سرمای شبانه (15 درجه) سبب تشویق گیاه به شکوفه دادن می شود.

آیا زمانی که جوانه ها، زرد می شوند و در حال افتادن هستند می توان ساقه گل را برای تکثیر گل ارکیده اصلاح کرد؟

بله . به عبارتی می توان گفت در بین پرورش دهندگان گل ارکیده به این وضعیت انفجار غنچه گفته می شود. وضعیتی که در آن گل ارکیده شما ناراحت است و همان طور که اشاره شد برخی از دلایل مثل نور ناکافی – رطوبت ناکافی – آبیاری کم یا زیاد و کود دهی نامناسب، منجر به این اتفاق می شوند و زمانی که غنچه ها از بین می روند و یا در حال افتادن هستند زمان خوبی برای اصلاح ساقه، کود دهی و تعویض گلدان است.

در انتهای مقاله تکثیر گل ارکیده در جهت بریدن ساقه گل ارکیده و دوباره گل دادن ارکیده هستیم، امیدوارم مقاله مورد توجه شما عزیزان واقع شده باشد. در صورتی که در جهت برش ساقه گل ارکیده سوالات و تجربیاتی دارید در صورت تمایل، آنها را با ما به اشتراک بگذارید.