معرفی انواع گل رز + حقایق جالب و خواندنی در مورد گل رز

گل رز یا گل سرخ از مشهورترین گیاهان سرتاسر دنیا محسوب می شود. گل رز هم مانند دیگر گل‌ها و گیاهان واریته و دسته‌ بندی‌های مختلفی دارد. انواع گل های رز از خانواده Rosaceae و با نام علمی Rosa sp هستند به طوری که این گیاهان ساکن مناطق کوهستانی و در نتیجه سرما دوست و خواهان ارتفاع زیاد از سطح دریا و مقاوم به یخبندان می باشند.

با توجه به ژنتیک این گیاهان می توان گفت تنوع قابل ملاحظه ای در عادات رشدی و گل دهی رزها در زمان کاشت وجود دارد به شکلی که برخی با گل های بزرگ و پهن و برخی با گل های متراکم مینیاتوری وجود دارند و از سویی دیگر، بعضی از آنها فقط یکبار در اواسط تابستان و برخی دیگر نیز به مدت چهار ماه یا بیشتر گل دهی دارند.

طبقه بندی انواع گل رز:

1. گل رز وحشی Wild Roses
2. گل رز باغی قدیمی Old Garden Roses
3. گل رز باغی جدید New Garden Roses

گل رز وحشی Wild Roses

منظور از گل رز های وحشی که با نام Species Roses  نیز شناخته می شوند، نمونه هایی هستند که از حدود 40 میلیون سال قبل بر روی کره زمین وجود داشته اند و رشد و نمو می کنند و محققین و سیاحان، آنها را به واسطه سفر ها و جست و جوهای شان کشف و معرفی کرده اند.

رز های وحشی دارای رشد زیاد، مقاوم و کم توقع هستند و به مراقبت و نگهداری کمی نیاز دارند.

این گروه در اندازه های متفاوت از زمین گستر تا انواع بالا رونده و مرتفع وجود دارند. گل هایشان اکثرا پنج گلبرگ دارد که به رنگ های سفید، صورتی و قرمز تیره هستند و در سال تنها یک مرتبه شکوفا می شوند.

تنوع گل رز وحشی در ایران بسیار زیاد است که در ادامه دو نمونه از آنها را بررسی می کنیم.

یکی از رزهای وحشی بسیار زیبای شناسایی شده در ایران، رز Rosa foetida Persiana یا Persian Yellow است که در مناطق کوهستانی کردستان به وفور یافت می شود.

رزا فوئتیدا دارای رشد منظم، برگهای درخشان سبز و همچنین گل های زرد رنگ معطر می باشد. این گیاه به تنهایی به عنوان درختچه زینتی قابل کشت و کار است.

از دیگر رزهای وحشی موجود در کشورمان، می توان به واریته موشاتا اشاره نمود که در مناطق کوهستانی ایران می روید اما رایحه مطبوعی که گل رز فوئتیدا از آن بهره مند است، در این گونه از انواع گل رز موجود نیست.

رز موشاتا گیاهی است که بافت نامناسب و PH بالای خاک را به خوبی تحمل می کند.

گل رز باغی جدید New Garden Roses

رزهای باغی جدید بسیار متنوع هستند و همگی از رزهای باغی قدیمی نشات گرفته اند. گیاهان این گروه، رنگ های بسیار زیبایی دارند که به همراه کیفیت و ارتفاع مناسب دمگل، جهت تهیه گل شاخه بریده بسیار مناسب می باشند.

طبقه بندی رزهای باغی جدید بر اساس عادت رشدی و گلدهی آنان می باشد که در ادامه به یکی از تقسیم بندی های معروف آنها پرداخته ایم:

• دو رگه های چای Hybrid Tea
• فلوریبوندا Floribunda
• مینیاتوری (Miniature)
• بالا روند و رونده Climber and Rambler
• درختچه یا درختچه جدید
• انگلیسی/دیوید استین English/David Austin

دو رگه های چای (Hybrid Tea)

غنچه های رز دو رگه چای، بزرگ و خوش ظاهر بوده و هر ساقه گل دهنده به یک غنچه منتهی می شود.

دامنه رنگ گلها، متنوع و شامل زرد تیره، زرد دو رنگ، زرد آلویی، مسی نارنجی، قرمز، سوسنی، خاکستری و حتی کرم مایل به قهوه ای می باشد.

این واریته از انواع گل رز به علت تولید گل هایی با ساقه های راست، در صنعت تولید گل شاخه بریده به میزان بالایی مورد استفاده قرار می گیرد.

گل رز فلوریبوندا (Floribunda Roses)

گل رز فلوریبوندا حاصل پیوند گونه های Tea Hybrid و Polyantha است.

رز فلوریبوندا برای سطح های زیر کشت بسیار بزرگ ایده آل می باشد. برخی از واریته های رز مذکور دارای عطر و برخی دیگر فاقد بو هستند.

گل رز مینیاتوری (Miniature Roses)

از گل رز مینیاتوری رنگ های بسیار زیادی وجود دارد که همگی آنها قابلیت پرورش در ایران را دارند.

ارتفاع رز مینیاتوری هرگز بیشتر از 40 سانتی متر نخواهد شد ( مگر در شرایط خاص ) و به همین دلیل اغلب دوست داران گل رز، رز مینیاتوری را در باغچه هایی با مساحت کم، گلدان و یا ظروف کوچک پرورش می دهند.

گل رز رونده (Climbing Roses)

گل رز رونده توانایی رشد در امتداد حصارها و یا حتی روی زمین را دارد و در حالتی که به صورت افقی رشد و توسعه پیدا کند، غنچه های بیشتری خواهد داشت.

رز رونده غنچه های بزرگی داشته و تقریبا در تمامی مقاطع سال گلدهی دارد.

گل رز انگلیسی (English Rose)

گل رز انگلیسی به تمامی رزهایی گفته می شود که توسط محقق معروف دیوید آستین به تولید رسیده باشند.

رز انگلیسی به بیماری های قارچی مقاوم است و اغلب واریته های آن دارای رایحه ای دلپذیر هستند.

این واریته از گل رز در طیف وسیعی از رنگ های مختلف تولید شده است که همین امر باعث شده از رزهای مذکور برای زیبا سازی هر فضایی اعم از باغ، باغچه، گلدان، گل آرایی و غیره استفاده شوند.

گل رز درختچه ای

رز درختچه ای از دیگر واریته های رز باغی جدید، مقاومت بالایی داشته و به طور کلی نگهداری از آن آسان است.

گل رز درختچه ای را می توان در دوران گلدهی به آسانی شناسایی کرد زیرا غنچه های آن به صورت خوشه ای روی گیاه تولید می شوند.

گل رز پلی آندا (Polyantha Roses)

پلی آندا گیاهی بلند قامت است زیرا در پیک رشدش، ارتفاع آن به 150 سانتی متر خواهد رسید.

رزهای پلی آندا از اوایل بهار تا اواخر پاییز گلدهی دارند و به صورت کلی می توان گفت که گونه ی مذکور از مقاوم ترین و کم هزینه ترین گونه های گل رز محسوب می شود.

گل رز باغی قدیمی Old Garden Roses

بوربون از انواع گل رز قدیمی، غنچه های فوق العاده زیبایی دارد که اغلب واریته های آن دارای عطر بسیار دلنشینی هستند.

روی بافت رویشی رز بوربون کمی خار وجود دارد که با حذف خارهای مذکور می توان گیاه را برای پرورش در هر بستر کاشتی ترغیب نمود.

گل رز چینی (China Roses)

گل رز چینی قرن هاست که در شرق آسیا کشت می شود. ابن واریته نسبت به رزهای قدیمی دیگر، غنچه های کمتری در دوران گلدهی خود تولید می کند.

Tea Roses

منشا پیدایش گونه ی Tea roses کشور چین می باشد. لازم به ذکر است واریته ی مذکور در بین دوست داران رز، یک گل کلاسیک محسوب می شود.

در گونه ی مذکور گلبرگهای گیاه به شکل مارپیچ باز شده و اغلب در لبه ها به سمت عقب حرکت می کنند دقیقا طوری که نوک غنچه های گیاه به خوبی نمایان باشند.

حقایق جالب و خواندنی در مورد گل رز

1_ بزرگترین گل رز جهان تا به حال، توسط خانم نیکیتا روولوکسوفسکی از کالیفرنیا تولید شده است به طوری که رنگ گل رز تولیدی، صورتی رنگ بوده و قطر آن 70 سانتی متر می باشد.

2_ باور بر این است که قدیمی ترین گل رز در جهان، 1000 سال قدمت دارد. قدیمی ترین رز حاضر در جهان بر روی دیوار کلیسای هیلدزهایم در آلمان رشد می کند. نتایج تحقیقات نشان داده است که گل مذکور، از سال 815 میلادی حیات خود را آغاز کرده است.

3_ گران قیمت ترین گل رز جهان در سال 2006 توسط مشهور ترین تولید کننده رز به نام دیوید آستین ( David Austin ) تولید شد، به طوری که گل رز تولیدی این شخص از دیگر واریته های گل رز نشات گرفته است.

پروژه دیوید آستین، 15 سال زمان برد و بالغ بر 5 میلیون دلار برای انجام پروژه هزینه شد و در آخر گل رز juliet تولید و لقب گران قیمت ترین گل رز در جهان را به خود اختصاص داد.

4_ به جرات می توان گفت، رز سیاه در طبیعت وجود نداشته و رشد نمی کند بنابراین رز سیاهی که گاها از آن رونمایی می شود، یک گل قرمز تیره بوده (مثل گل رز قرمز ترکیه) که توسط چشم فرد بیننده به رنگ سیاه دیده می شود.

5_ گل رز می تواند در صورت تغذیه و مراقبت صحیح، تا 7 متر ارتفاع داشته باشد و این دلیل بسیار محکمی برای مقاومت بالای این گیاه است ( البته در برخی واریته ها ).

6_ در سرتاسر جهان بیش از 100 گونه گل رز وجود دارد.

7_ گل رز توانایی میوه دار شدن را دارد به طوری که میوه تولیدی آن به شکل توت بوده و اغلب قرمز رنگ است، البته ناگفته نماند گاها مشاهده شده است که میوه تولیدی گل رز به رنگ سیاه و یا بنفش نیز بوده است.

8_ بخشی از بدنه فیزیکی گیاه البته در برخی گونه ها ویتامین C دارد و به همین دلیل است که از آنها در بخش تولید مربا و ژله استفاده می کنند.

9_ رومیان باستان از انواع گل رز برای تزئینات اتاق و یا تولید گردنبند استفاده می کردند، همچنین رومیان قبل از آنکه می خواستند راز درونشان را افشا کنند، به فرد مقابل رز هدیه می دادند.

10_ گل رز می تواند برای طولانی مدت زندگی کند به طوری که جلوه ایستادگی و غرور را می توان در فسیل های کشف شده آن در 35 میلیون سال قبل دید، حتی اگر نخواهیم به مدت ها قبل برگردیم، باید به بوته گل رز دیوار کلیسا هیلدزهایم نگاهی داشته باشیم که بیش از یک هزار سال قدمت دارد.

11_ در سال 2002 ، گل سرخ مینیاتوری با نام “Scentsation شبانه” به فضا منتقل شد.

12 _ کاوریگلیا در ایتالیا بزرگترین باغ خصوصی گل سرخ در جهان است که بیش از 7،500 گونه مختلف گل رز دارد.

13_ جوانه های کوچکترین رز به اندازه یک دانه برنج می باشد.

14_ در مذهب غربی، گل رز یکی از سه گل ذکر شده در انجیل است.

15_ از زمان بسیار قدیم گل رز نماد نهایی عشق شناخته شده است، همچنین بسیاری از افراد از آن برای ابراز همدردی نیز استفاده می کنند.

چه روش هایی برای تهیه بذر انواع گل رز وجود دارد ؟

روش اول تهیه بذر انواع گل رز، خرید آنها از فروشگاه های معتبر نهاده های کشاورزی است که همگان با آن آشنا هستند اما در روش دوم می بایست بذر را از خود بوته ی رز زمانی که گیاه فعال است به دست آورد زیرا بذرهای تازه تولید شده توسط خود بوته، درصد جوانه زنی بیشتری دارند.

برای تهیه بذر از خود بوته می بایست زمانی که غلاف بذر (میوه) روی گیاه بالغ و بزرگسال ظاهر می شود، آن را توسط سیم و یا ریسمانی پیچید زیرا در صورتی که غلاف بذر باز شود، دانه ها پراکنده شده و امکان آنکه بتوانید از آنها برای رشد بوته ی جدید استفاده کنید عملا وجود نخواهد داشت.

در مرحله بعد درست در زمانی که غلاف ها آماده باز شدن هستند، باید آنها را جدا کرده و روی یک سطح صاف و تمیز قرار داد تا خشک شوند.

با طی شدن مراحل قبلی می بایست غلاف را به خوبی بررسی کنید تا آثاری از هجوم آفات و بیماری ها بر روی آن نباشد.

سپس اتصالات را از غلاف جدا کرده و توسط دست آن را باز کنید در این حالت هر غلاف می بایست دارای چندین بذر گل رز باشد.

اصولی ترین روش کاشت بذر گل رز چیست ؟

در ابتدا باید گلدان کوچکی را جهت کاشت بذر گل رز تهیه نمایید به طوری که گلدان مورد استفاده حتما دارای سوراخ های زهکشی باشد.

ظرف و یا گلدان را از خاک مناسب پر کنید (حدودا سه چهارم). ترکیب کوکوپیت و پرلیت برای انجام این کار مناسب هستند.

سپس بذر ها را در محیط کشت قرار دهید. در صورتی که گلدان مورد استفاده قطری کمتر از 10 سانتی متر دارد، در هر گلدان تنها یک بذر بکارید.

در نقطه مقابل آنچه که اشاره شد اگراز گلدان بزرگتر استفاده می کنید، این امکان وجود خواهد داشت که چندین بذر را به طور مساوی بر روی مخلوط خاک پخش نمایید.

سپس بذرها را توسط مخلوط خاک پوشانده ( یعنی مابقی فضای گلدان ) و هرگز اجازه ندهید که عمق کاشت بذر عمیق باشد.

با طی شدن مراحل قبلی یک سینی مجزا را از آب و سنگ پر کنید به طوری که سنگها کف سینی را به طور کامل بپوشانند و آب از سطح سنگها بالاتر نباشد و بعدا، گلدان کوچک را روی سینی قرار دهید.

لازم به ذکر است پس از قرار دادن گلدان بر روی سینی، می بایست آب سینی هر روز تعویض شود.

هر سه روز یکبار، خاک محیط کشت را از سمت بالا توسط آب مرطوب نمایید. برای انجام این کار می توانید از شیشه شورها استفاده کرده و محیط کشت را مرطوب نمایید.

آنچه که برای کاشت بذر انواع گل رز در این مرحله اهمیت زیادی دارد، بحث کنترل دما می باشد به طوری که می بایست درجه حرارت محیط کشت بین 27 تا 29 درجه سانتی گراد باشد.

برای کسب اطمینان بیشتر در این حوزه می توانید از دماسنج های محیطی برای اطلاع از دمای محیط استفاده نمایید.

با گذشت زمان و آغاز جوانه زنی، تنها به آبیاری از بالا بسنده کنید ( یعنی دیگر نیازی به سینی سنگ و آب نیست ). به طور تقریبی می توان گفت جوانه زنی بذرها حدودا بین یک الی دو ماه زمان خواهد برد.

با گذشت زمان و شش برگی شدن جوانه ها می بایست گیاه را به ظرف و یا گلدان دائمی منتقل کنید.

لازم به ذکر است در این مرحله بذرها به هیچ وجه توانایی انتقال به فضای باز را ندارند بنابراین بهتر است با رشد کافی گیاه، آنها را به فضای باز منتقل نمایید.

بهترین ترکیب خاک گل رز چیست و چگونه قبل از کاشت بوته آن را مهیا کنیم ؟

گل رز با توجه به دامنه متنوعی از رنگ ها و عطرهای گوناگونی که دارد، این قابلیت را داراست به محیط کاشت شده زیبایی دوچندانی را اضافه کند با این حال برای تولید با کیفیت ترین نوع گل رز می بایست خاک مناسب جهت پرورش گیاه در هر بستری مهیا و یا به عبارتی آماده سازی شود.

خاک مناسب گل رز خاکی است که بافت آن از نوع لومی باشد زیرا بافت لومی زهکشی مناسبی دارد و تعادل ماسه و رس در آن به صورت پنجاه پنجاه است.

در قدم اول باید خاک باغچه جهت پرورش صحیح انواع گل رز بررسی شود به طوری که در این بررسی نوع بافت خاک مشخص شده و در صورت نیاز، اصلاحاتی بر روی آن صورت پذیرد تا مخلوطی از بافت لومی خاک برای گیاه فراهم شود.

به طور مثال می توان گفت اگر مشخص شود که خاک باغچه از نوع رسی است، می بایست آن را اصلاح نمود.

صحیح است که خاک رسی آب آبیاری را در خود نگه داشته و ظرفیت بالایی در این زمینه دارد اما مشکل این نوع بافت خاک، قدرت پایین زهکشی و قلیایی بودن آن است که همین امر موجب می شود گیاه با کاهش عناصر غذایی و پوسیدگی ریشه که نوعی از بیماری های قارچی محسوب می شود، مواجه شود.

برای این نوع از بافت خاک گل رز (بافت رسی) می توان با اضافه کردن مقداری آهک، ترکیب بافت خاک را تغییر داده و زهکشی آن را بهبود بخشید.

از طرفی بافت شنی به خوبی تخلیه می شود اما مشکل این نوع از بافت خاک، استفاده مکرر از آب شهری یا چاه است در نتیجه می توان گفت اگر خاک باغچه از نوع شنی باشد، این خاک هم نیاز به اصلاح داشته تا بتوان از هدر رفت کود و آب برای بوته گل رز جلوگیری کرد ( به عبارتی دیگر باید کمی بافت خاک را سنگین کرد ).

پس از مشخص شدن نوع بافت خاک باغچه، می بایست مقدار معینی از مواد آلی را برای تغذیه مناسب گیاه به خاک اضافه کنید که برای انجام این کار می توانید از موادی همچون کمپوست ها استفاده کنید.

در صورت عدم دسترسی به کمپوست ها و یا عدم تمایل به خرید آنها می توانید از برگ های درختان که در فصل پاییز دچار ریزش می شوند، استفاده کنید به طوری که آنها را در فصل پاییز با بافت خاک گل رز ترکیب کرده تا خاک مناسب برای گیاه ساخته شود زیرا آماده سازی خاک در فصل پاییز سبب می شود تا مواد داخل برگ ها تا فصل زمستان تجزیه شده و در دسترس ریشه های گیاه قرار بگیرند.

لازم به ذکر است در هر فصل می بایست خاک گیاه هوادهی شود بنابراین برای انجام این کار می توانید از ابزار آلاتی مانند پنجه و رول استفاده نمایید.

با طی شدن مراحل قبلی و آماده سازی بستر، باید اطمینان حاصل نمایید که خاک شکننده و خشک می باشد بنابراین با دست خود مقداری از بافت خاک را برداشته و آنرا فشار دهید.

در صورت فشار دادن بافت خاک اگر رطوبت زیادی از آن خارج شد، مطمئن باشید خاک موجود برای کاشت گیاه شما مناسب نخواهد بود.

پس از بررسی خشک بودن خاک، باید در دل آن حفره ای به اندازه ی 30 سانتی متر ایجاد کنید و سپس درون حفره را از آب پر کرده و منتظر بمانید تا با طی شدن 15 دقیقه آب به صورت کامل تخلیه شود.

اگر سرعت تخلیه آب بسیار زیاد و یا کم بود، می بایست مجددا اقدام به بازسازی خاک نمایید.

با عبور از مراحل قبلی، می بایست PH خاک را اندازه بگیرید زیرا اکثر گونه های های گل رز در محدوده 6/5 عملکرد مناسبی دارند.

برای تشخیص PH خاک می توانید از دستگاه های PH سنج و یا فرستادن نمونه ای از خاک به سازمان های مربوطه اقدام فرمایید.

در صورتی که PH خاک گل رز بسیار اسیدی باشد، می توان با اضافه کردن آهک به سطح خاک PH آن را بالا برد و از طرفی اگر خاک بسیار قلیایی می باشد، می توان قلیایی بودن آنرا با اضافه کردن مقداری گوگرد متعادل کرد.

یکی از دلایل رشد ضعیف بوته های انواع گل رز و همچنین زردی برگ های آنان، به علت قلیایی بودن خاک می باشد که اغلب افراد به آن توجهی نداشته و علت آنرا در کمبود مواد غذایی تشخیص می دهند بنابراین این تصور تنها در حالتی که بافت خاک گیاه مشکلی نداشته باشد، صدق می کند.

پس از آنالیز PH خاک، می بایست خاک گیاه را با مواد غذایی مناسب غنی کنید به طوری که برای انجام این کار می توانید از کود 1-2-1 (NPK) با رعایت دز مناسب بنابر توصیه تولید کننده استفاده نمایید.

فسفر موجود در این کود سبب رشد ریشه، پتاسیم سبب رشد غنچه و نیتروژن سبب رشد بهتر شاخه و برگ گیاه می شود.

لازم به ذکر است با افزایش رشد گیاه، فرمول تغذیه گل رز تغییر می کند.

نکات مهم کاشت انواع گل رز در باغچه

نکته ای که در پرورش و کاشت تمامی انواع گل رز اهمیت دارد، موضوع محل کاشت گیاه می باشد به طوری که محل مذکور می بایست حداقل 5 الی 6 ساعت در معرض تابش مستقیم نور خورشید باشد و در صورتی که محل کاشت در معرض جریان های بادی قرار داشته باشد، باید گل رز را در کنار پناهگاه ها مانند دیوار و سایر حصارها کاشت نمود.

از پرورش گل رز در نزدیکی درختان و یا درخچه ها خودداری کنید زیرا رقابت غذایی بین بوته گل رز و درختان ایجاد شده که در انتها برنده این نبرد، درختان خواهند بود.

خرید بوته گل رز معمولا دو حالت دارد:

اولین روش تهیه حالتی است که شما پایه گلی را خریداری کرده اید که در گلدان بوده و می بایست قبل از کاشتنش در باغچه، از گیاه نگهداری کنید تا با فرا رسیدن فصل مناسب آنرا بکارید.

شیوه دوم خرید گیاه حالتی است که رز مورد نظر گلدان و یا بستری ندارد که در این حالت می بایست پس از خرید، بلافاصله آن را بکارید ( در شکل دوم پیشنهاد می کنم شش هفته قبل از فرا رسیدن فصل بهار اقدام به خرید بوته نمایید).

برای کاشت گل رز در باغچه می بایست حفره ای بزرگتر از ریشه های گیاه در زمین حفر کنید. علت این موضوع آن است که ریشه های گیاه در آینده رشد بیشتری خواهند داشت.

در صورتی که می خواهید چندین بوته گل رز را در کنار هم بکارید پیشنهاد می کنم بین بوته ها حدود 70 سانتی متر فاصله باشد.

پس از کندن خاک جهت کاشت بوته می بایست شاخه های گیاه را طوری تنظیم کنید که حدوده 15 الی 20 سانتی متر از آنها، خارج از سطح خاک باشند.

راهکارهای افزایش رشد و تقویت گل رز پس از کاشت گیاه در باغچه

تغذیه و کوددهی گل رز در باغچه نیازمند یک تعادل غذایی مناسب بین عناصر ریز مغذی و درشت مغذی می باشد.

کودهای طبیعی (ارگانیک) مواد غذایی را به صورت مداوم و به مدت طولانی تری در اختیار گیاه قرار می دهند و از طرفی کودهای شیمیایی با توجه به فرمول هایی که به واسطه آن ساخته شده اند، قدرت نفوذپذیری و جذب بالایی دارند.

با این حال فراهم سازی کودهای ارگانیک برای گیاه، امری دشوار بوده و نیاز به زمان زیادی دارد بنابراین بهتر است برای تغذیه و تقویت گل رز، از کودهای شیمیایی با فرمول مناسب استفاده شود.

بهترین کود شیمیایی مناسب در حال حاضر برای تغذیه و تقویت گل رز، کود سه بیست می باشد زیرا در کود مذکور هر سه عنصر غذایی مورد نیاز گیاه یعنی نیتروژن، فسفر و پتاسیم به یک نسبت مساوی وجود دارد.

لازم به ذکر است در فرمول کود شیمیایی اشاره شده جهت تقویت بوته انواع گل رز، عناصر ریز مغذی نیز وجود دارند.

زمان کود دادن به گل رز پیش از گلدهی و به طور منظم در طول گلدهی می باشد و روند آن می بایست 30 تا 40 روز قبل از وقوع اولین یخبندان قطع شود.

روش تقویت گل رز به این صورت است که ابتدا به ازای هر بوته مقدار 110 الی 230 گرم از کود مذکور را اطراف ساقه گیاه به قطر 15 سانتی متر می ریزنند و پس از آن، اقدام به آبیاری بوته می کنند تا هم در درجه اول کود مصرفی در اختیار ریشه های گیاه قرار بگیرد و هم از طرفی دیگر، کود بر سطح خاک گیاه باقی نماند.

بهترین زمان و روش آبیاری انواع گل های رز در باغچه و گلدان چیست ؟

اولین نکته حائز اهمیت در آبیاری انواع گل رز، نوع بافت خاک می باشد که در آن بوته ی گیاه کاشته شده است زیرا نوع بافت خاک، ارتباط مستقیم با حجم آب مصرفی دارد.

بافت شنی ظرفیت نگهداری بالایی از آب نداشته و رطوبت در آن با سرعت زیادی تخلیه می شود.

از طرفی دیگر بافت رسی خاک رطوبت بیشتری را جذب می کند و ممکن است در صورت آبیاری بیش از حد، ریشه های گیاه پوسیده شوند با این اگر خاک باغچه یا گلدان شما رسی است، بهتر است به آن مقداری کمپوست اضافه کنید.

لازم به ذکر پوسیدگی ریشه به علت هجوم بیماری های قارچی در گیاه اتفاق می افتد.

دومین نکته مهم در آبیاری گیاه، شرایط دمایی هر فصل می باشد به طوری که بوته ی گل رز در آب و هوای گرم، نیاز بیشتری به آب دارد و از طرفی وجود جریان باد در فصل سرما سبب می شود تا میزان آبیاری رز افزایش پیدا کند.

صحیح است که در فصل سرما با وجود هوای سردتر میزان تبخیر آب از سطح خاک کاهش پیدا می کند اما وجود جریان باد، اثر مستقیم بر کاهش آب قابل دسترس گیاه دارد.

نکته سوم، موضوع سن بوته ی گل رز و اندازه ی آن می باشد به طوری که بوته ی جوان ( کوچک) تازه کاشته شده ی گل رز به علت تمرکز گیاه بر توسعه ی رشد ریشه، نیاز بیشتری به آب دارد.

از روش های موثر در تشخیص زمان آبیاری گل رز، میزان خشک بودن بافت خاک می باشد به طوری که می بایست 12 سانتی متر از بالای سطح خاک را برداشته و در صورتی که 12 سانتی متر پایین بافت خاک خشک باشد، باید آبیاری گیاه صورت پذیرد و در حالی که 12 سانتی متر پایینی خاک مرطوب و تنها کمی از لایه ی بالای خاک خشک باشد، می بایست کمی صبر کرده (1 الی 2 روز) و سپس آبیاری بوته رز را انجام داد.

فرض بنده بر آن است که شما تنها یک بوته ی گل رز دارید بهتر است اگر تا به حال بوته ی گیاه را هفته ای یکبار به میزان یک لیتر آبیاری کرده اید، میزان آبیاری یک بار را تقسیم بندی کرده و در چهار روز به مقدار 250 سی سی در اختیار گیاه آب قرار دهید.

این روش آبیاری سبب می شود تا ریشه های گیاه از خطر پوسیدگی در امان بوده و رشد ریشه در آنها به صورت بهتری انجام شود.

روش پیشنهادی در صورتی که بافت خاک گیاه رسی باشد به علت زهکشی ضعیف، کاربرد بیشتری دارد زیرا خطر آب گرفتگی در این حالت آبیاری گل رز نزدیک به صفر درصد می باشد.

از طرفی دیگر، اگر چندین بوته ی گل رز دارید پیشنهاد می کنم به روش قبلی عمل کرده و آبیاری را به صورت مه پاش برای گیاه انجام ندهید زیرا بوته ی گل رز تمایل زیادی به آبیاری حالت مستقیم و راست نداشته و این امر سبب آسیب رسیدن به گیاه می شود.

از سویی دیگر آبیاری رز به حالت مه پاش احتمال هجوم آفات را به گیاه افزایش می دهد.

در هر دو حالت گفته شده می بایست آبیاری بوته رز به شکلی انجام شود که 45 سانتی متر از بالای سطح خاک به طور کامل مرطوب شود.

بهترین زمان آبیاری انواع گل های رز در باغچه و گلدان، صبح زود می باشد زیرا آبیاری گیاه در این زمان سبب می شود تا بوته در تمام طول روز به هوای خنک تری دسترسی داشته و از خطر پوسیدگی برگها در امان باشد.

چرا بوته رز نیاز به هرس دارد ؟

هدف از هرس گیاه، رساندن انرژی بیشتر به شاخه های گل رز جهت تولید گلهای با کیفیت تر و درشت تر است.

از آنجایی که سن چوب عاملی است که پتانسیل گلدهی را کاهش می دهد، تربیت و هرس بوته باعث حفظ این پتانسیل خواهد شد و از آنجایی که رز های گلخانه ای و یا باغچه ای در طول سال گلدهی دارند، عملیات هرس گل رز نیز باید به طور مداوم انجام گیرد.

متاسفانه بسیاری از رز های جدید در مقایسه با نیاکان خود در برابر بیماری ها مستعد تر و حساس تر هستند و در چنین حالتی، هرس گیاه باعث ورود نور و تهویه مناسب به بوته شده و به طور مناسبی از هجوم آفات و امراض جلوگیری می نماید.

همچنین، هرس مناسب گل رز باعث ایجاد توازن بین شاخه های چوب قدیمی و جدید می شود که حاصل آن تولید گل های رز زیبا همراه با کنترل رشد بوته می شود.

هرس رز رابطه مستقیمی با رشد و نمو بوته دارد به طوری که در گل رز اهلی اولین شاخه بوته پس از تولید گلدهی تضعیف می شود و شاخه پرقدرت، در پایین همان شاخه اولی بوته تولید می شود.

بدین ترتیب با جذب حداکثری شیره توسط این شاخه، شاخه اصلی بوته گل رز دچار فرسودگی می شود و همین امر سبب ضعیف شدن شاخه دیگر نیز خواهد شد.

• آموزش برش های صحیح در هرس تابستانی گل رز

در صورت انجام هرس، زخم ایجاد شده به سرعت التیام یافته و احتمال ابتلا به بیماری کاهش خواهد یافت و گیاه در مسیر مطلوب خود رشد خواهد کرد.

هرس های اولیه بوته در مورد تمام رز ها یکسان خواهد بود البته بر این مبنا:

1_ از قیچی باغبانی تیز و تمیز برای برش صاف و یکدست استفاده کنید. برای ساقه های بزرگ انواع گل رز می توان از قیچی های دسته بلند یا اره دندانه ریز که یک تیغ منحنی دارد استفاده کرد.

در هرس تابستانی گل رز، بریدن شاخه های گیاه را با سرعت انجام دهید تا محل بریدگی کاملا صاف و یکنواخت از کار در آید.

ابزار برش تیز، آوند چوبی را له نمی کند و موجب انسداد جریان رو به بالای آب در آوند چوبی ساقه نخواهد شد.

استفاده از قیچی برش، برای کارگران برداشت کننده ی بی تجربه، کم خطر تر از تیغ و چاقو به نظر می رسد.

ابزارهای برش جهت هرس گل رز باید روزانه تمیز و ضدعفونی شوند که برای این کار استفاده از محلول یک به ده (1:10) سفید کننده کلرین (وایتکس) در آب بسیار مناسب است.

2_ در هرس تابستانی گل رز ساقه هایی را کوتاه کنید که دارای چوب های سالم (با مغز سفید یا سفید _ سبز رنگ) بوده و در صورت تیره بودن باید به کلی حذف گردند.

3_ برش های هرس بوته را همیشه به صورت اریب و کج به حالتی که سندان قیچی در قسمتی که حذف خواهد شد قرار گرفته باشد، برش باید زاویه دار و از بالاترین نقطه شیب روی جوانه باشد تا رطوبت از قسمت چشم خارج شود.

برش های نزدیک در هرس بوته سبب آسیب دیدن و برش های دور باعث مردن آن خواهد شد.

4_ برش را به نفع جوانه ای انجام دهید که می خواهید در جهت صحیح رشد کند. برش به نفع جوانه ای که در طرف خارج از مرکز گیاه بر روی ساقه قرار گرفته، باعث ایجاد یک بوته با مرکز و قلب باز، منظم و ساده خواهد گردید.

• اصول هرس گل رز در بهار

در هرس گل رز در بهار، بین ساختار گیاه و تولید گل رابطه مستقیمی وجود دارد و ایجاد یک ساختار قوی در ابتدای رشد باعث تولید گلهای بیشتر در سال های بعد خواهد شد.

1_ تنک نمودن اولین اصل هرس بوته رز

در طول یک دوره ی رویش، معمولا برخی از شاخه های رز ها به دلایل مختلف از جمله سرما زدگی، ماندن در زیر سایه، حمله ی آفات و حشرات، شکستگی و زخم خوردگی و غیره خشک و به طور ناموزون در روی بوته گل رز باقی می ماند.

در صورتی که این شاخه حذف نشوند، ممکن است به تدریج تبدیل به کانون انتشار آفات و بیماری ها گردد.

بنابراین باید ساقه های مرده، بیمار و آسیب دیده را در بهار حذف کنید و اگر آسیب شدید بود، از محل اتصال به ساقه اصلی این کار را انجام دهید.

شاخه های مرده به رنگ قهوه ای و بسیار شکننده هستند و شاخه های بیمار عموما کمرنگ یا بی رنگند.

در هرس بوته شاخه های ضعیف یا دراز و باریک را از محل اتصال به شاخه قوی قطع کنید.

هر کجا دو ساقه همدیگر را قطع کرده اند، یکی از آن دو را حذف کنید و در صورت امکان شاخه قوی تر نگهداری شود و اگر قلب بوته هنوز پر شاخه و برگ است، تعدادی از شاخه های متقاطع را حذف نموده و اجازه تهویه نور و هوا را به بوته دهید.

برخی گونه های گل رز به ویژه ارقام مدرن قوی، پس از هرس بوته از یک چشم جوانه بیشتر از یک ساقه تولید می کنند.

با حذف آسان این ساقه های کوچک و ناخواسته (به وسیله ناخن یا دست)، تعداد آنها را به یک عدد که از نظر جهت رشد مورد نظر می باشد، کاهش دهید.

بعد از انجام عملیات جهت حفظ بهداشت باغ، شاخه های هرس شده را معدوم کنید یا بسوزانید.

2_ غنچه گیری (Disbudding) دومین اصل هرس بوته

در این اصل هرس رز برای به دست آوردن گل های درشت تر از حد معمول باید در واریته هایی که چندین غنچه روی یک ساقه قرار دارد، تنها گل انتهایی را حفظ و دیگر غنچه ها را حذف نمود.

بنابراین انرژی گیاه صرف تعداد کمتری گل شده و در نتیجه گل های باقیمانده درشت تر می شوند. البته این عمل برای تهیه گل بریده لازم است ولی بوته هایی که در تزئینات به کار می روند احتیاج به غنچه گیری ندارند.

آموزش قلمه زدن گل رز به زبان ساده

در این روش تکثیر یعنی قلمه زدن گل رز بعد از اینکه رز در بهار شروع به گل کردن نمود، می توان شروع به قلمه زدن کرد و بدین ترتیب در تمام مدتی که گل رز دارای گل است چه در بهار و تابستان و چه در پائیز می توان قلمه آنرا گرفت.

در این روش قلمه های مورد نظر از بین ساقه های دارای گل که گل های آنها کاملا رشد کرده اند (جهت اطمینان از واقعی بودن جوانه های گل) انتخاب می شوند. به علاوه جوانه های بدون گل قدرت کمتری دارند بنابراین، ذخیره کافی برای ریشه زایی ندارند.

بعد از ظاهر شدن گل یعنی درست زمانی که گل از حالت غنچه خارج شده و قبل از پژمرده شدن، شاخه های مناسب حامل گل را از محل اتصال آن با شاخه سال قبل قطع می نمایند (که بایستی سالم، عاری از آفت و بیماری و زخم بوده، فاصله میان گره ها یکسان باشد و رنگ پوست براقی داشته باشد.)

بهتر است قطر قلمه 7 تا 12 میلی متر باشد. قلمه های با سه جوانه چون طول و بافت بیشتری در گره های پایه ای دارند (به دلیل کاهش تلفات ناشی از بیماری ها)، ارجحیت دارند.

برای آغاز فعالیت بهتر گیاه، لازم است برش به صورت اریب زده شود تا سطح تماس بیشتری بین شاخه و بستر کاشت ایجاد شود و سر و ته قلمه به آسانی قابل تشخیص باشد و هنگام فرو کردن در بستر کاشت، به آسانی فرو رود.

برای برش و تهیه قلمه انواع گل رز از یک قیچی تیز استفاده کنید تا شاخه لهیده نشود. ضمنا استفاده از قیچی تیز و استریل درصد هجوم بیماری ها به گیاه را کاهش می دهد.

پایه قلمه ها در یک محلول که ترکیبی از هورمون های ریشه زاست قرار داده می شود.

سپس قلمه ها در یک سینی کاشت با بستر ورمیکولیت یا ماده دیگری با خواص مشابه مثل ماسه شکری ( ماسه ای که 80 درصد آن اندازه دانه های شکر باشد) با فاصله بین قلمه ها 2/5 تا 4 سانتی متر و 7/5 سانتی متر بین ردیف ها کاشته می شوند.

رطوبت مناسب و دمای متوسط 18 تا 21 درجه سانتی گراد باید در محیط این نوع روش تکثیر رز وجود داشته باشد.

تحت این شرایط بسته به فصل و کیفیت قلمه، ریشه زایی در 5 الی 6 هفته انجام می شود. سپس قلمه ها در گلدان های 7/5 سانتی متر یا به طور مستقیم در دیگر بسترها کاشته می شوند.

آموزش تکثیر گل رز با سیب زمینی

برای تکثیر گل رز با سیب زمینی می بایست یک نقطه ی مناسب در قسمت بیرونی باغ و یا باغچه را که در گرم ترین ساعات روز دارای کمی سایه بوده و دمای خنک تری نسبت به سایر نقاط باغ دارد، در نظر گرفت.

پس از انتخاب محل مورد نظر، باید توسط بیلچه گودالی را به ارتفاع 15 الی 20 سانتی متر در زمین ایجاد کنیم به طوری که نحوه ی ایجاد گودال به صورت عمودی باشد و در انتهای گودال به اندازه چند سانتی متر از ماسه وجود داشته باشد تا زهکشی آب آبیاری به نحو احسن صورت پذیرد.

همان طور که در روش تکثیر از طریق قلمه زدن گل رز اشاره کردیم، می بایست قلمه ای مناسب از بوته ی گیاه تهیه شده تا تکثیر موفقیت آمیز باشد به طوری که قلمه سالم، جوان و حداقل دارای 20 سانتی متر ارتفاع باشد.

قبل از قرار دادن قلمه ی گل رز در سیب زمینی، می توانید تمامی برگ های قلمه را از آن جدا کرده و یا در صورتی که تمایل داشته باشید می توانید چندین برگ را در بالای ساقه برای زیبایی گیاه حفظ نمایید.

پس از پیرایش قلمه ها برای تکثیر گل رز در سیب زمینی، باید سوراخی کوچکتر از قطر قلمه را در سیب زمینی ایجاد کرده و قلمه ها را در آن قرار دهید.

با طی شدن مراحل قبلی در صورتی که چندین قلمه ی گل رز دارید، می بایست قلمه ها را با فاصله ی 15 سانتی متری از هم در درون خاک قرار دهید به طوری که دو سوم قلمه در درون خاک و یک سوم آن بیرون از خاک قرار بگیرد.

در قدم آخر تکثیر گل رز چیده شده با سیب زمینی، به آرامی خاک اطراف گودال را پر کنید به شکلی که آسیبی به قلمه ی گیاه وارد نشود. سپس قلمه هارا آبیاری کرده و منتظر شوید تا قلمه ها ریشه زایی کنند.

لازم به ذکر است سیب زمینی به علت دارا بودن مواد مغذی و همچنین حفظ رطوبت برای قلمه ی رز انتخاب مناسبی برای پیوند و تکثیر این گیاه می باشد.